Μύθος ή πραγματικότητα το Κρυφό Σχολειό;

Πολλοί “αναθεωρητικοί ιστορικοί” επιχειρούν τα τελευταία χρόνια να ισχυριστούν ότι το “Κρυφό Σχολειό” είναι ένας εθνικός μύθος, επιχειρώντας να αποδομήσουν την διδασκόμενη Ελληνική Ιστορία και τη διαμορφούμενη εθνική συνείδηση.

 

Μέρες που είναι και επ’ αφορμής της αυριανής επετείου της 25ης Μαρτίου 2018, καλό είναι να κάνουμε μια σύντομη αναδρομή στην Ελληνική Ιστορία των προεπαναστατικών και μετεπαναστατικών χρόνων. Κι αυτό διότι είναι ιστορικά τεκμηριωμένο και αδιάψευστο πως κατά περιόδους –στη διάρκεια της Οθωμανικής σκλαβιάς- έχουν καταγραφεί περίοδοι κατά τις οποίες υπήρχαν περισσότερες θρησκευτικές και εκπαιδευτικές ελευθερίες (όπως ήταν τα πρώτα χρόνια μετά από την Άλωση της Κωνσταντινούπολης), αλλά και περίοδοι σκληρής απαγόρευσης της ελληνικής γλώσσας (όπως ήταν κατά τον 18ο αιώνα, όπου στην Αίγυπτο ο Οθωμανός τοπικός ηγεμόνας απαγόρευε την χρήση της ελληνικής, επί ποινή αποκοπής της γλώσσας!).

 

Μετά τα Ορλωφικά λοιπόν (αποτυχημένη Ελληνική Επανάσταση του 1770, με τη μεγάλη Ρωσική προδοσία), η στάση των Οθωμανών σκλήρυνε και η απαγόρευση της χρήσης της Ελληνικής γλώσσας στις περισσότερες περιοχές επιβαλλόταν με ιδιαίτερη σκληρότητα. Είναι επίσης γνωστό ότι μετά τα Ορλωφικά και τις επιδρομές των Τουρκαλβανών, ο Κοσμάς ο Αιτωλός διέκοψε τις προσπάθειες ίδρυσης σχολείων και κατέφυγε στο Άγιο Όρος. Αλλά και μετά από την Επανάσταση του 1821, στις εναπομείνασες τουρκοκρατούμενες περιοχές, η επιβολή απαγόρευσης της ελληνικής γλώσσας εντάθηκε ιδιαιτέρως.

 

Σ’ εκείνες τις περιοχές λοιπόν, υπήρξε μεγίστη η συμβολή Μοναχών και Ιερέων στο να διατηρηθεί ζωντανή η ελληνική γλώσσα, στον τοπικό πληθυσμό, ώστε να παραμείνει συμπαγής προσμένοντας την απελευθέρωση, που, σε άλλες περιπτώσεις ήλθε άμεσα, σε άλλες με καθυστέρηση, ενώ σε άλλες δεν ήλθε ποτέ.

 

Άλλωστε το γνωστό ότι στη διάδοση του όρου αυτού ήταν μεγάλη η «συμβολή» του ομώνυμου πίνακα του Νικολάου Γύζη, που φιλοτεχνήθηκε το 1886, αλλά και του δημοτικού ποιήματος-τραγουδιού «Φεγγαράκι μου λαμπρό, φέγγε μου να περπατώ, να πηγαίνω στο σκολειό, να μαθαίνω γράμματα, του Θεού τα πράματα» (στην εκδοχή που παραθέτει ο Ι. Βλαχογιάννης).

 

Το 1899, ο Ιωάννης Πολέμης (1862-1924), εμπνευσμένος πιθανότατα από τον πίνακα του Γύζη, γράφει το γνωστό ποίημα «Το Κρυφό Σχολειό», το οποίο συμπεριλήφθηκε στην ποιητική συλλογή «Αλάβαστρα», ενισχύοντας ακόμα περισσότερο την άποψη για την ύπαρξη «Κρυφών Σχολειών». Όσο δε, για αδιάσειστα στοιχεία, τα οποία ζητούν οι αναθεωρητικοί ιστορικοί είναι σίγουρο, πως ο όρος “Κρυφό”, δηλώνει αυτονόητα την ανυπαρξία αποδείξεων…