Η ιστορία του Δικαστικού Μεγάρου Κορίνθου – το παλαιότερο δημόσιο κτίριο στην Κόρινθο

Το Δικαστικό Μέγαρο Κορίνθου, που στεγάζει το Πρωτοδικείο, είναι και πάλι το τελευταίο διάστημα στην επικαιρότητα, με αφορμή τις εργασίες αποκατάστασης που εκτελούνται σε αυτό. Οι εργασίες αυτές αποτέλεσαν για το Korinthia.net.gr την αφορμή για μία μικρή έρευνα γύρω από την ιστορία του Δικαστικού Μεγάρου. Ενός κτιρίου που, όπως θα δείτε, έχει ιστορία 111 χρόνων (ιδρύθηκε το 1908) αποτελεί δε, το παλαιότερο δημόσιο κτίριο αυτή την στιγμή στην πρωτεύουσα του νομού. Και μάλιστα ένα ενεργό και ζωντανό κτίριο που σφύζει καθημερινά από ζωή.

 

Θα πρέπει να πούμε, επίσης, πως είναι αξιοπερίεργο, όσο και λυπηρό (αλλά και τόσο ενδεικτικό της κρατούσας αντίληψης) ότι το Δικαστικό Μέγαρο, με τόσα πολλά χρηματοδοτικά εργαλεία που υπήρξαν κατά καιρούς δεν κατάφερε να εμπνεύσει καμία τοπική και κεντρική εξουσία, στην κατεύθυνση της ανάδειξής του και της πλήρους και ολικής ανακατασκευής του. Με μία ολιστική μελέτη, που δεν θα λύνει μόνο τα προβλήματα που υπάρχουν και τα οποία αποτελούν λόγο για να γίνονται διαρκώς «μπαλώματα», αλλά θα το αναδείξει σε ένα αρχιτεκτονικό τοπόσημο για την περιοχή μας. Φυσικά, δεν πρέπει να ξεχνούμε πως το συγκεκριμένο κτίριο παρουσιάζει ένα ακόμα παράδοξο: είναι ένα κτίριο η κύρια πύλη του οποίου -αυτή που είναι μπροστά στην πιάτσα των ταξί- παραμένει εδώ και δεκαετίες εντελώς αδρανής και η είσοδος στο κτίριο γίνεται από τις παράπλευρες πύλες.

 

Όπως είπαμε το Δικαστικό Μέγαρο Κορίνθου είναι το πιο παλιό και ιστορικό κτίριο που υπάρχει αυτή την στιγμή στην πόλη της Κορίνθου. Ακόμα και η Ιερατική Εκκλησιαστική Σχολή είναι μεταγενέστερη, καθώς χτίστηκε το 1924. Το Δικαστικό Μέγαρο χτίστηκε το 1908. Είχε προηγηθεί τον Νοέμβριο του 1900 η σύσταση του Πρωτοδικείου Κορίνθου (ακριβώς 70 χρόνια μετά την ίδρυση του Πρωτόκλητου Δικαστηρίου Κορίνθου, το 1830, από τον Καποδίστρια) και το 1902 η αναγνώριση του Δικηγορικού Συλλόγου Κορίνθου, όπως μας ενημερώνει ο δικηγόρος και ιστορικός της νεότερης Κορίνθου, ο αείμνηστος Ματθαίος Ανδρεάδης.

 

Να πως περιγράφει την δημιουργία του Δικαστικού Μεγάρου ο Ματθαίος Ανδρεάδης σε άρθρο του στην εφημερίδα «Πολίτης της Κορινθίας», στις 22/2/2008 (τ. 245, σελ.2).

 

«Το δημόσιο, επι σειρά ετών, πλήρωνε για έξοδα μισθώσεως δικαστικών χώρων στην Κόρινθο (αίθουσες πρωτοδικείου-οικία Γ.Λυμπερόπουλου απο 1ης.9.1901, όταν το πρώτον λειτούργησε-Ειρηνοδικείου, Πταισματοδικείου,γραφεία κ.λπ.) μεγάλα ποσά κάθε χρόνο, τη δε τελευταία χρονιά 1908 κατέβαλε το ποσό των δραχμών 8.686, ενω προ διετίας, μόλις, είχε παραχωρηθεί δωρεάν οικόπεδο για τον σκοπό αυτόν. Ωστόσο αυτή τη χρονιά έγινε δυνατή η οικοδόμηση νέου μεγάρου, που θα κάλυπτε όλες τις ανάγκες απονομής της δικαιοσύνης στην Κόρινθο.

 

Έτσι,με πρωθυπουργό πάλι, τον Γ.Θεοτόκη, προκηρύχθηκε το 1908 διεθνής διαγωνισμός για την εκπόνηση μελέτης προς ανέγερση του νέου δικαστικού μεγάρου.

 

Η μελέτη που θα εγκρινόταν θα έπαιρνε βραβείο 800 δραχμών.΄Οπως δε αναγγέλθηκε, τότε, το δικαστικό μέγαρο θ΄ανεγειρόταν στην κεντρική πλατεία, ανάμεσα στους δρόμους Τιμολέοντος (σήμερα Κύπρου), Κρανείου (σήμερα Κολοκοτρώνη), Σωτήρος (σήμερα Εθνικής Αντίστασης), και Κολιάτσου,όπου δηλαδή βρίσκεται και σήμερα-2008-το όμορφο δικαστικό μέγαρο.

 

Θα ήταν διώροφο, θα κάλυπτε 600 τ.μ, θα είχε υπόγειους αρχειακούς χώρους και δευτερεύοντα γραφεία, θ΄ανεγειρόταν με ισχυρούς αντισεισμικούς σιδηροδέσμους, τα πατώματα και η στέγη του θα ήσαν άφλεκτα, και άλλα σχετικά με την κατασκευή, και με προϋπολογισμό 120 χιλιάδων δραχμών.

 

γ) Σημειώνεται πως οι πρωτοβουλίες του Γ.Θεοτόκη για δημιουργία το 1899 του νομού Κορινθίας, ίδρυση του Πρωτοδικείου Κορίνθου, προκήρυξη διαγωνισμού γι΄ ανέγερση του δικαστικού μεγάρου και,λίγο μετά (1908) εξασφάλιση της αρδεύσεως των κτημάτων Βόχας μέσω του Ασωπού απ΄τα νερά Στυμφαλίας (με τη βοήθεια του Γ.Στρέϊτ, βέβαια), κατέστη,ουσιαστικά, ευεργέτης της Κορίνθου.΄

 

Ετσι, το δημοτικό συμβούλιο της πόλης έδωσε στην παραλιακή οδό (σημερινή Δαμασκηνού) το όνομά του, στον δε σημερινό δρόμο Πυλαρινού (ως το 1908 οδός Φιλελλήνων) έδωσε το όνομα του Γ.Στρέϊτ.

 

Για να μετονομασθούν, πάλι, αργότερα…».

 

Αυτή ήταν η ιστορική περιγραφή της δημιουργίας του κτιρίου, οι εργασίες αποκατάστασης του οποίου, όπως είπαμε, συνεχίζονται.

 

Κατά καιρούς το κτίριο μέσα στο οποίο ζουν και κινούνται καθημερινά εκατοντάδες άνθρωποι –δικαστικοί, δικηγόροι, δικαστικοί υπάλληλοι και πολίτες-  έχει παρουσιάσει πολλά και σοβαρά προβλήματα λειτουργικότητας, η ιστορία της αποκατάστασης των οποίων έρχεται από το 2004 όταν και ξεκίνησε η προσπάθεια να τοποθετηθεί νέο σύστημα ψύξης – θέρμανσης, πράγμα που έγινε κατορθωτό το 2017.

 

Τα προβλήματα, ωστόσο, εξακολουθούσαν να συσσωρεύονται. Ολόκληρα κομμάτια σοβάδων, μέσα και έξω από το κτίριο, αποκολλούνταν λόγω της διάβρωσης και της υγρασίας και από θαύμα έχουν γλυτώσει όσοι άνθρωποι κινούνται μέσα και γύρω από τον χώρο. Κάθε φορά που βρέχει, σε διάφορες αίθουσες του κτιρίου, τρέχουν νερά και οι υπάλληλοι εγκαθιστούν κουβάδες για να μαζεύουν τα νερά και να μην πλημμυρίσει ο τόπος. Ανάλογα προβλήματα προκαλούνταν και από το σπασμένο αίθριο στην κεντρική σάλα του Μεγάρου.

 

Ύστερα από προσπάθειες πολλών μηνών, η Διαχειριστική Επιτροπή του Πρωτοδικείου Κορίνθου, (ύστερα από προσωπικές ενέργειες της προέδρου του Δικηγορικού Συλλόγου Πέννυς Επιβατινού, η οποία είχε επίμονες και συνεχείς επαφές, στις αρχές του 2018, με τον πρώην γραμματέα του υπουργείου Δικαιοσύνης Γιώργο Σάρλη) πέτυχε να εξασφαλίσει πίστωση 62.000 ευρώ προκειμένου να ξεκινήσει μία πρώτη αποκατάσταση των προβλημάτων ειδικά στο τμήμα των επιχρισμάτων, η πτώση των οποίων είναι εξαιρετικά επικίνδυνη για την ασφάλεια όσων κινούνται στον χώρο του Μεγάρου.

 

Με την διαδικασία του κατεπείγοντος, μέσα σε έναν μήνα, εξασφαλίστηκαν τα χρήματα από το Ταμείο Χρηματοδότησης Δικαστικών Κτιρίων (ΤΑΧΔΙΚ) με κύριο του έργου το Ταμείο και Αναθέτουσα Αρχή την Περιφέρεια Πελοποννήσου. Μάλιστα κατά πληροφορίες, το συγκεκριμένο έργο είναι ένα από τα τελευταία που υπέγραψε ο πρώην περιφερειάρχης Πέτρος Τατούλης.

 

Έτσι είναι σε εξέλιξη αυτό το διάστημα η αποκατάσταση των επιχρισμάτων (σοβάδων) μέσα και έξω από το κτίριο. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει πως τα προβλήματα έχουν τελειώσει. Κι αυτό γιατί υπάρχει μία σειρά ακόμα από σημαντικά θέματα που πρέπει να μπουν σε σειρά και να λυθούν.

 

Το πρώτο αφορά την στεγανοποίηση της ταράτσας του κτιρίου. Όσο αυτό δεν συμβαίνει, τόσο τα προβλήματα της υγρασίας θα παραμένουν μόνιμα. Πριν από μερικούς μήνες έγινε κατορθωτό να απομακρυνθούν τα βαριά και ογκώδη μηχανήματα, από το παλαιό σύστημα ψύξης θέρμανσης και ο χώρος πλέον ελευθερώθηκε.

Το δεύτερο αφορά την αντικατάσταση των κουφωμάτων, τα οποία είναι παλιά και ξύλινα και όπως εύκολα αντιλαμβάνεται καθένας αποτελούν μόνιμη πηγή απώλειας ενεργειακής θερμότητας. Εδώ, ίσως, θα αποτελούσε λύση η ένταξη του κτιρίου σε ένα πρόγραμμα για δημόσια κτίρια, αντίστοιχο με το «Εξοικονομώ», για την αντικατάσταση όλων των κουφωμάτων.

Το τρίτο έχει να κάνει με την απουσία έστω και μία ράμπας για τα ΑμεΑ, αν και το ιδανικό θα ήταν να τοποθετηθεί ο ειδικός μηχανισμός που διευκολύνει την πρόσβαση των ΑμεΑ στο κτίριο, όπως ο αντίστοιχος του Επιμελητηρίου.

Τέλος, εξαιρετικά σημαντικό είναι να διαπιστωθεί η κατάσταση στην οποία βρίσκονται τα υπόγεια του κτιρίου. Θυμίζουμε ότι το 2007 είχε διαπιστωθεί πως τα υπόγεια ήταν γεμάτα νερά κάτι που όχι μόνο εγκυμονούσε κινδύνους για την σταθερότητα του κτιρίου, αλλά είχε προκαλέσει πλήρη καταστροφή σε αρχειακό υλικό που υπήρχε εκεί (φάκελοι, δικογραφίες κ.λπ.).

 

Όλα αυτά, όμως αποτελούν επι μέρους ενέργειες αποκατάστασης. Το ιδανικό θα είναι ο δήμος Κορινθίων και η Διαχειριστική Επιτροπή του Δικαστικού Μεγάρου να αναζητήσουν από κοινού τρόπους να αποκατασταθεί ολιστικά το κτίριο και ο περιβάλλων χώρος.

 

korinthia.net.gr