Κατερίνα Κοκκαλιάρη
Το τοπίο στις ελληνοτουρκικές σχέσεις παραμένει θολό και το κλίμα έχει βαρύνει σε σχέση με πέρυσι
Μετά το «ναυάγιο» στη Νέα Υόρκη, με την ακύρωση της συνάντησης του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, προκύπτουν μια σειρά από ερωτήματα για την επόμενη ημέρα. Το τοπίο στις ελληνοτουρκικές σχέσεις παραμένει θολό και το κλίμα έχει βαρύνει σε σχέση με πέρυσι, με την Αθήνα να θέλει ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας αλλά να βάζει σαφείς κόκκινες γραμμές.
Σε συνέντευξή του χθες στην Wall Street Journal ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σημείωσε «το να έχουμε ανοιχτό δίαυλο επικοινωνίας με την Τουρκία δεν σημαίνει ότι συμφωνούμε με την Τουρκία σε ολα τα θέματα». Προσέθεσε χαρακτηριστικά «εάν κάποιες φορές, εάν αυτό που κάνουμε προκαλεί κάποια δυσφορία στη Τουρκία, ας είναι. C'est la vie, όπως θα έλεγαν και οι Γάλλοι».
Τρία είναι τα βασικά ερωτήματα που ζητούν απάντηση το επόμενο διάστημα :
1. Το αν θα προκύψει «παράθυρο» για να γίνει σύντομα μία συνάντηση του πρωθυπουργού με τον Τούρκο πρόεδρο (π.χ. στις αρχές Οκτωβρίου στο περιθώριο της συνεδρίασης της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας στην Κοπεγχάγη). Φέτος το μοναδικό τετ α τετ του κ. Μητσοτάκη με τον κ. Ερντογάν ήταν τον Ιούνιο στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΝΑΤΟ, όπου ουσιαστικά υπήρξε μία σύντομη συνομιλία. Όσον αφορά στο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας των δύο χωρών, που ήταν να γίνει στην αρχή του έτους, πάει από αναβολή σε αναβολή
2.Το αν η Άγκυρα θα συνεχίσει να ταράζει τα ήρεμα νερά. Τους τελευταίους μήνες η τουρκική πλευρά έχει επιστρέψει σε μία ρητορική έντασης και ανοίγει το ένα θέμα μετά το άλλο. Είναι χαρακτηριστικό πως ανεβάζει όλο και περισσότερο τους τόνους σε θέματα που σχετίζονται με τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό και την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας - Κύπρου, επιμένει στο παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο κ.α
Δεν περνά απαρατήρητο το γεγονός πως προχθές μιλώντας στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ ο Τούρκος πρόεδρος ανέβασε ξανά την ένταση για μια σειρά θεμάτων. Για παράδειγμα επέμεινε στη σκληρή γραμμή στο Κυπριακό, ενώ ισχυρίστηκε πως η Τουρκία και το ψευδοκράτος πρέπει να έχουν λόγο σε ενεργειακές και περιβαλλοντικές πρωτοβουλίες στην ευρύτερη περιοχή.
3.Το πως θα διαμορφωθούν οι ισορροπίες ευρύτερα στη γεωπολιτική σκηνή και ειδικότερα στη γειτονιά. Η Αθήνα εστιάζει σε μια σειρά κινήσεων στο διπλωματικό πεδίο, ενώ σημειώνεται πως μέσα σε ένα ρευστό διεθνές και περιφερειακό γεωπολιτικό περιβάλλον η Ελλάδα αποτελεί πυλώνα σταθερότητας. Από την κυβέρνηση επισημαίνεται παράλληλα πως η Ελλάδα εξελίσσεται σε ενεργειακό κόμβο στην Ανατολική Μεσόγειο, με τον πρωθυπουργό να σημειώνει «έχουμε να διαδραματίσουμε ρόλο σε περιφερειακό επίπεδο στην ενέργεια, και αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό».
Στο μεταξύ σήμερα η προσοχή στρέφεται στη συνάντηση του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ με τον Τούρκο πρόεδρο, καθώς ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ετοιμάζεται να περάσει το κατώφλι του Λευκού Οίκου μετά από έξι χρόνια. Με δηλώσεις πάντως το τελευταίο 48ωρο του κ. Ερντογάν να προκάλεσαν μια αιχμηρή τοποθέτηση από τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Μ. Ρούμπιο (θέμα που πήρε διαστάσεις σε τουρκικά μέσα ενημέρωσης).
Τα μηνύματα Μητσοτάκη
Στην Αθήνα δεν υπάρχουν ψευδαισθήσεις πως θα αλλάξει από τη μία στιγμή στην άλλη η στάση της Άγκυρα και είναι εμφανές πως σε αυτή τη συγκυρία δεν μπορεί να προχωρήσει η συζήτηση στη λεγόμενη βαριά ατζέντα. Στόχος ωστόσο είναι να μην κλείσουν οι δίαυλοι επικοινωνίας στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, ώστε οι οποίες διαφορές υπάρχουν να μην παράγουν αυτόματα εντάσεις.
Σε συνέντευξή του χθες ο Κυριάκος Μητσοτάκης σημείωσε πως έχει συναντηθεί με τον κ. Ερντογάν επτά φορές από τότε που έγινε πρωθυπουργός. Όπως είπε «δεν επρόκειτο πάντα για εύκολες συναντήσεις, αλλά πάντοτε τάσσομαι υπέρ του να έχουμε ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας με την Τουρκία και να συζητάμε τα προβλήματα ανοιχτά». Όσον αφορά στη Chevron επεσήμανε «δεν έχουμε να συζητήσουμε τίποτα με την Τουρκία, ειλικρινά. Ασκούμε τα κυριαρχικά δικαιώματά μας νότια της Κρήτης, αυτό αναγνωρίζεται από τη Chevron και θα συνεχίσουμε στον ίδιο δρόμο».
