Γιάννης Τσεκούρας
Αντιμέτωποι με το παρελθόν, το οποίο όμως επηρεάζει το παρόν και μπορεί ακόμη και να καταστρέψει το μέλλον, βρίσκονται οι κάτοικοι του Λαγονησίου.
Η ανησυχία είναι διάχυτη, καθώς κινδυνεύουν να χάσουν τις δύο ελεύθερες δημόσιες παραλίες, γεγονός που μπορεί να τους στερήσει όχι μόνο την πρόσβαση στη θάλασσα, αλλά και να δημιουργήσει σοβαρό κίνδυνο σε περίπτωση φωτιάς ή πλημμύρας, εάν περιφραχτεί ο χώρος.
Όπως εξηγεί στο Tvxs.gr μέλος του Συντονιστικού Αγώνα για Ελεύθερες Παραλίες που έχει δημιουργηθεί, υπάρχει ήδη καταστροφή του περιβάλλοντος στην περιοχή, με τον Δήμαρχο Σαρωνικού, Δημήτρη Παπαχρήστου, ο οποίος βρέθηκε από την πρώτη στιγμή στο πλευρό των κατοίκων, να διαμηνύει πως «ο δημόσιος χώρος δεν είναι για να παίζεται στα ζάρια και ότι οι παραλίες ανήκουν στους ανθρώπους που ζουν εδώ και σε όλους τους πολίτες της Αττικής».
Λαγονήσι: Η αρχική σύμβαση που τροποποιήθηκε, η σιγή μέχρι το 2024 και οι αντιδράσεις
Πρόκειται για μια υπόθεση η οποία ξεκινά από το μακρινό 2003, όταν με τροποποίηση παλαιότερης σύμβασης, περίπου 40 στρέμματα του παραλιακού μετώπου παραχωρήθηκαν στην εταιρεία «Αττικός Ήλιος», η οποία διαχειρίζεται το Grand Resort Lagonissi.
Στη σύμβαση, η οποία υπογράφηκε από την Άκη Τσοχατζόπουλο και τη διοίκηση της εταιρείας Ελληνικά Τουριστικά Ακίνητα (ΕΤΑ Α.Ε.) που τότε, με τη συγκεκριμένη μορφή, διαχειριζόταν την περιουσία του ΕΟΤ, συμπεριλήφθηκαν οι δύο παραλίες του Λαγονησίου, το Πεύκο και τα Ευκάλυπτα, ή αλλιώς «Γλίστρα», όπως αποκαλείται λόγω μιας εξέδρας που υπάρχει στη συγκεκριμένη παραλία, γεγονός που προκάλεσε αντιδράσεις.
Η αρχική συμφωνία, το 1999, αφορούσε μια έκταση περίπου 240 στρεμμάτων, όπου βρισκόταν το ξενοδοχείο ΞΕΝΙΑ και κάποιες άλλες τουριστικές εγκαταστάσεις. Εκεί αναπτύχθηκε και το Grand Resort Lagonissi.
Όλα αυτά τα χρόνια όμως τίποτα δεν είχε τεθεί σε εφαρμογή, για να φτάσουμε στο καλοκαίρι του 2024. Τότε, συγκεκριμένα τον Ιούλιο, η Εταιρεία Ακινήτων του Δημοσίου (ΕΤΑΔ) προχώρησε στην κατεδάφιση ενός ιστορικού σπιτιού στα Πεύκα (της «τσίτσενας»), το οποίο υπήρχε στην περιοχή εδώ και περίπου έναν αιώνα, ενώ γκρέμισε και ένα θεατράκι, που είχε δημιουργηθεί με κονδύλια του ΥΠΕΧΩΔΕ, αμφότερα σημαντικά τοπόσημα της περιοχής.
Δήμαρχος Σαρωνικού: Μια σύμβαση που δεν εφαρμόστηκε ποτέ συνεχίζει να μας ταλαιπωρεί
«Η υπόθεση αυτή ξεπερνά κάθε λογική, γιατί μιλάμε για μια ιστορία που σέρνεται πάνω από 20 χρόνια. Το 1993 παραχωρήθηκε το Ξενία Λαγονησίου στον όμιλο Μαντωνανάκη και το 1999 υπογράφηκε σύμβαση 70 ετών για τα 241 στρέμματα της χερσονήσου. Το 2003 επιχειρήθηκε να προστεθούν άλλα 85 στρέμματα παραλίας και αιγιαλού, να αλλάξει η διάρκεια της παραχώρησης από 70 σε 99 χρόνια», λέει στο Tvxs.gr ο δήμαρχος Σαρωνικού Δημήτρης Παπαχρήστου.
«Οι κατεδαφίσεις του Ιουλίου ήταν το πιο πρόσφατο επεισόδιο. Η ΕΤΑΔ προχώρησε χωρίς να λάβει υπόψη τη μεγάλη εκκρεμότητα και την κοινωνική πραγματικότητα. Με νομικές ενέργειες και με την παρουσία μας στο πεδίο αποτρέψαμε την κατεδάφιση της Γλίστρας. Δεν το κάναμε μόνο για τον Σαρωνικό, αλλά για να σταματήσει επιτέλους αυτός ο φαύλος κύκλος που ξεκινά από παλιές αποφάσεις και καταλήγει να επιβαρύνει τους σημερινούς πολίτες», προσθέτει.
Ο ίδιος τονίζει πως ο Δήμος στάθηκε από την πρώτη στιγμή στο πλευρό των κατοίκων. «Δεν υπήρξε ούτε μία μέρα καθυστέρησης. Μιλάμε για μια υπόθεση που απειλεί τις δύο κεντρικότερες ελεύθερες παραλίες του Λαγονησίου. Η παρακείμενη επιχείρηση μέσω της ΕΤΑΔ, επιδιώκει να δεσμεύσει 44 στρέμματα παραλίας, σε μήκος 1.600 μέτρων, με μια σύμβαση 99 ετών», λέει στο Tvxs.gr.
Όσο για τις ενέργειές του, αναφέρει πως ήταν «ουσιαστικές και στοχευμένες»: «Ακυρώσαμε τις πολεοδομικές άδειες που είχαν εκδοθεί για κατεδαφίσεις, γιατί είχαν σοβαρές ελλείψεις και έδειχναν ξεκάθαρα μια προσπάθεια να στηθεί τετελεσμένο. Παράλληλα, αποκαλύψαμε τις μεθοδεύσεις, πιέσαμε θεσμικά για πλήρη εφαρμογή της νομιμότητας και είμαστε καθημερινά στα σημεία μαζί με τους κατοίκους, το Συντονιστικό και όλες τις δημοτικές παρατάξεις που δίνουν έναν κοινό αγώνα χωρίς κομματικές γραμμές».
Αξίζει να σημειωθεί πως η εταιρεία Αττικός Ήλιος Α.Ε. προσέφυγε στη Δικαιοσύνη, διεκδικώντας διαφυγόντα κέρδη για την επένδυση που όλα αυτά τα χρόνια δεν έγινε και την έκταση που ουσιαστικά δεν της παραχωρήθηκε. Μάλιστα, μετά από τελεσίδικες αποφάσεις σε βάρος της Εταιρείας Ακινήτων του Δημοσίου (ΕΤΑΔ) έχει επιδικαστεί υπέρ των εταιρειών του ομίλου ποσό που μαζί με τους τόκους αγγίζει τα 800 εκατομμύρια ευρώ.
Τα γεγονότα του περασμένου καλοκαιριού ώθησαν τους κατοίκους να αναλάβουν δράση, με αποτέλεσμα μέσα σε σύντομο διάστημα να δημιουργηθεί το Συντονιστικό Αγώνα για Ελεύθερες Παραλίες, ένα κίνημα που υπερασπίζεται τον δημόσιο χαρακτήρα τους.
Λαγονήσι: «Γλίστρα», το τελευταίο οχυρό
Πλέον, η προσοχή των κατοίκων στρέφεται στην παραλία «Ευκάλυπτα» ή αλλιώς «Γλίστρα», το «τελευταίο οχηρό», όπως το χαρακτηρίζει κ. Ζωγραφιά Κατσίκη, μέλος του κινήματος, μιλώντας στο Tvxs.gr, αφού η κατεδάφισή της θα μπορούσε να ανοίξει το δρόμο σε περίφραξη του χώρου από την ΕΤΑΔ, ένα από τα ελάχιστα σημεία των ακτών της Αττικής με ελεύθερη πρόσβαση.
Γι’ αυτό τα μέλη του κινήματος φυλάνε τον χώρο 24 ώρες το 24ωρο, κάθε μέρα, με βάρδιες. Πέρσι, όπως αναφέρει η κ. Κατσίκη, ήρθαν μια φορά τα ΜΑΤ στον χώρο, ωστόσο απωθήθηκαν από τους κατοίκους, την ώρα που και ο Δήμος είναι στο πλευρό τους, προβαίνοντας και σε νομικές ενέργειες για να εμποδίσει την κατεδάφιση.
Η ανησυχία βέβαια είναι έκδηλη, καθώς σύμφωνα με πληροφορίες βρίσκεται σε εξέλιξη η αναζήτηση εργολάβου, προκειμένου να αναλάβει την κατεδάφιση της γλίστρας.
«Η Γλίστρα παραμένει σήμερα το τελευταίο πραγματικό οχυρό, επειδή ούτε ως Δήμος ούτε ως κοινωνία αποδεχόμαστε την ιδέα ότι οι παραλίες μπορούν να κλείσουν με βάση συμφωνίες που έγιναν δεκαετίες πριν. Αυτό που υπερασπιζόμαστε είναι απλό: ότι ο δημόσιος χώρος δεν είναι για να παίζεται στα ζάρια και ότι οι παραλίες ανήκουν στους ανθρώπους που ζουν εδώ και σε όλους τους πολίτες της Αττικής», λέει από την πλευρά του ο Δήμαρχος.
Λαγονήσι: Το υψηλό διακύβευμα και η σημασία του δημόσιου χαρακτήρα των παραλιών
Σημαντικό είναι να αναφέρουμε πως το ζήτημα δεν αφορά απλά και μόνο την πρόσβαση στη θάλασσα: «Το περιβάλλον έχει καταστραφεί, ενώ υπάρχουν και υποβρύχιες λήψεις γύρω από το ξενοδοχείο σχετικά με την αλλοίωση που έχει γίνει. Έχουμε έγγραφα του ΕΛΚΕΘΕ (σ.σ. Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών), που αναφέρουν ότι στην παραλία Ευκάλυπτα έχουμε Ποσειδωνίες (κάτι σαν υποθαλάσσια λειβάδια)», υπογραμμίζει η κ. Κατσίκη.
Η ίδια δίνει στη συνέχεια και μια ακόμη σημαντική διάσταση της υπόθεσης: Το γεγονός πως η περιοχή βρίσκεται ακόμη και σήμερα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, τόσο λόγω φωτιάς όσο και πλημμύρας του παρελθόντος. Εάν λοιπόν γίνει πράξη η περίφραξη που προβλέπεται του συγκεκριμένου χώρου, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος για τους πολίτες. Σε περίπτωση φωτιάς, δεν θα έχουν πού να κατευθυνθούν, ενώ όπως επισημαίνει, το μεγάλο ρέμα της περιοχής καταλήγει στα «Ευκάλυπτα».
Όπως υπογραμμίζει και ο κ. Παπαχρήστου, «αυτή η υπόθεση δεν αφορά μόνο τον Σαρωνικό. Ο Δήμος μας υποδέχεται 1,5 εκατομμύριο ανθρώπους κάθε καλοκαίρι. Το κλείσιμο 44 στρεμμάτων παραλίας επηρεάζει την Αττική, την τοπική οικονομία, τις επιχειρήσεις που λειτουργούν κατά μήκος της ακτής και την ίδια την έννοια του δημοσίου συμφέροντος. Δεν μπορεί η ΕΤΑΔ να προχωρά σε τέτοιες αποφάσεις χωρίς διαφάνεια και χωρίς σεβασμό στις τοπικές κοινωνίες».
Λαγονήσι: Το Συντονιστικό των πολιτών και οι δράσεις
Το Συντονιστικό που έχει δημιουργηθεί, πραγματοποιεί μια φορά την εβδομάδα συνάντηση, έτσι ώστε να κατατεθούν προτάσεις και να υπάρξει σχετικά ενημέρωση. Στη συνέχεια, αποφασίζεται το πλάνο που θα ακολουθηθεί κάθε φορά. Όλο αυτό το διάστημα, το κίνημα έχει πραγματοποιήσει διάφορες παρεμβάσεις και εκδηλώσεις, ενώ διαθέτει και σχετικές σελίδες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, μέσω των οποίων προσπαθεί να ενημερώσει σχετικά τον κόσμο, για ένα ζήτημα που όπως υπογραμμίζουν τα μέλη του, δεν αφορά μόνο τους κατοίκους του Λαγονησίου.
Οι κάτοικοι προσπάθησαν να επικοινωνήσουν και με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, αλλά μάταια, ενώ σε συνάντηση με τον Μάκη Βορίδη, η στάση του ήταν πως «αυτή είναι η κατάσταση κι άμα σας αρέσει», όπως αναφέρει στο Tvxs μέλος του κινήματος.
Επαφές έχουν γίνει με όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης, τα οποία τάσσονται στο πλευρό τους, ενώ έχουν προχωρήσει και σε σχετικές ερωτήσεις στη Βουλή, δίχως όμως απάντηση.
Με την κατάσταση όμως να παραμένει αβέβαιη, το κίνημα ετοιμάζει έναν νέο γύρο συναντήσεων, προκειμένου να αναδείξει όσο το δυνατόν περισσότερο την υπόθεση, ενώ την Κυριακή 16 Νοεμβρίου πραγματοποιήθηκε η 7η Aνοιχτή Λαϊκή Συνέλευση του κινήματος στο αμφιθέατρο του Δημαρχείου, με τα μέλη του να είναι έτοιμα να συνεχίσουν τον αγώνα μέχρι να ακυρωθεί η σύμβαση.
Εικόνα από την συνέλευση
Τέλος, ο Δημήτρης Παπαχρήστου είναι κατηγορηματικός: δεν υπάρχει plan b. «Ο αγώνας για την ελεύθερη πρόσβαση στις παραλίες μας θα συνεχιστεί μέχρι την τελική δικαίωση. Όπως έχω πει πολλές φορές και σε όλους τους τόνους, δεν πρόκειται για μια μάχη που τελειώνει γρήγορα. Θα είμαστε εδώ, με θεσμική καθαρότητα και αποφασιστικότητα, όσο χρειαστεί, για να προστατεύσουμε το δικαίωμα των πολιτών και τον χαρακτήρα του τόπου μας», καταλήγει.
*Το φωτογραφικό υλικό παραχωρήθηκε στο Tvxs από τους φωτογράφους Λεωνίδα Τούμπανο και Βασίλη Δρίτσα, οι οποίοι γυρίζουν ντοκιμαντέρ για την υπόθεση.
