Στο τέλος του χρόνου λήγει το τελεσίγραφο Τραμπ για τον αφοπλισμό της Χεζμπολάχ ● Αν προσπαθήσει να το πράξει η ανίσχυρη κυβέρνηση της Βηρυτού, πιθανότατα θα προκληθεί εμφύλια σύρραξη ● Στην αντίθετη περίπτωση, δεν θα μπορέσει να αποφύγει τον πόλεμο με το Τελ Αβίβ

ΟΛίβανος αντιμετωπίζει μια σοβαρή απειλή. Το Ισραήλ θέλει να αφοπλιστεί η ένοπλη οργάνωση Χεζμπολάχ που εδρεύει στα νότια της οικονομικά χρεοκοπημένης χώρας. Η Χεζμπολάχ αρνείται να παραδώσει τα όπλα της όσο οι Ισραηλινοί απειλούν στρατιωτικά τον Λίβανο. Και η κυβέρνηση της Βηρυτού είναι διχασμένη και εντελώς ανίσχυρη για να επιβάλει στη Χεζμπολάχ το παραμικρό.

Σε λίγες μέρες, στις 31 Δεκεμβρίου 2025, λήγει η προθεσμία που έχει θέσει ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ για τη «Βάρκιζα» (ας το πούμε έτσι) της Χεζμπολάχ. Είναι μια προθεσμία - τελεσίγραφο που συνδέεται με τους όρους της εκεχειρίας μεταξύ Ισραήλ και Χεζμπολάχ, η οποία επιτεύχθηκε τον Νοέμβριο του 2024 με τη μεσολάβηση των ΗΠΑ και της Γαλλίας.

Θεωρητικά ο στρατός του Λιβάνου είναι υπεύθυνος για τον αφοπλισμό της Χεζμπολάχ, η οποία παραμένει αρκετά ισχυρή και με ακέραια την πολιτική και στρατιωτική δομή της, παρά τα δεινότατα πλήγματα που υπέστη απ’ το Ισραήλ, με πιο «εμβληματικό» το μπαράζ εκρήξεων παγιδευμένων βομβητών επικοινωνίας, στις 17 Σεπτεμβρίου 2024, που είχε ως αποτέλεσμα 39 νεκρούς και χιλιάδες τραυματίες.

Η κατάσταση θυμίζει πυριτιδαποθήκη έτοιμη να εκραγεί. Τα σημάδια προμηνύουν «μια νέα εσωτερική σύγκρουση στον Λίβανο και άλλον ένα γύρο πολεμικών εχθροπραξιών μεταξύ Ισραήλ και Χεζμπολάχ. Το κόστος θα μπορούσε να είναι καταστροφικό τόσο για τη λιβανέζικη όσο και για την περιφερειακή σταθερότητα στη Μέση Ανατολή», γράφει στον ακαδημαϊκό ιστότοπο theconversation.com ο Αμίρ Σαϊκάλ, καθηγητής Μεσανατολικών Σπουδών στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Αυστραλίας.

Μπρος ισραηλινές επιθέσεις και πίσω εμφύλιος. Οταν τέθηκε σε ισχύ η εκεχειρία μετά από σχεδόν δύο μήνες συγκρούσεων, 3.800 άνθρωποι είχαν σκοτωθεί στον Λίβανο, πολλοί από τους οποίους άμαχοι. Το Ισραήλ έχασε περισσότερους από 80 στρατιώτες και 47 αμάχους. Περίπου 1,2 εκατομμύρια Λιβανέζοι εκτοπίστηκαν, μαζί με περίπου 46.000 Ισραηλινούς, στην άλλη πλευρά των συνόρων.

Εκεχειρία-κουρελόχαρτο

Η κυβέρνηση του καταζητούμενου για εγκλήματα πολέμου Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου έχει κάνει την εκεχειρία κουρελόχαρτο. Από την έναρξη της κατάπαυσης του πυρός μέχρι σήμερα οι ισραηλινές επιθέσεις, κυρίως αεροπορικοί βομβαρδισμοί, έχουν προκαλέσει τον θάνατο τουλάχιστον 127 Λιβανέζων και τον τραυματισμό εκατοντάδων άλλων.

Αν ο σουνίτης πρωθυπουργός του Λιβάνου Ναουάφ Σαλάμ αναπτύξει τις ένοπλες δυνάμεις της χώρας, περίπου 60.000 κακοπληρωμένους ένστολους με μέτριο εξοπλισμό, για να αναγκάσει τη Χεζμπολάχ να αφοπλιστεί, θα μπορούσε να πυροδοτήσει έναν καταστροφικό εμφύλιο πόλεμο, παρόμοιο με αυτόν που σάρωσε τον Λίβανο από το 1975 έως το 1990. Αν δεν το κάνει, διακινδυνεύει μια μαζική στρατιωτική επιχείρηση του Ισραήλ και έναν ακόμη γύρο πολέμου, προσφυγιάς και ανασφάλειας.

Τον Φεβρουάριο του 2025 οι Ισραηλινοί απέσυραν τα στρατεύματά τους από το μεγαλύτερο μέρος του νότιου Λιβάνου, αλλά διατήρησαν τον έλεγχο πέντε στρατηγικών σημείων εντός της λιβανέζικης επικράτειας. Λένε ότι θα αποσυρθούν μόνο αν η Χεζμπολάχ αφοπλιστεί και αν ο στρατός του Λιβάνου καταλάβει τις θέσεις της.

Δεν υπάρχει εύκολη διέξοδος. «Το κλειδί για μια βιώσιμη λύση βρίσκεται σε μεγάλο βαθμό στην κυβέρνηση Τραμπ. Πρέπει να συγκρατήσει το Ισραήλ από το να συνεχίσει να παραβιάζει την εκεχειρία, ώστε να δώσει χρόνο στην κυβέρνηση του Σαλάμ να βρει έναν μη αντιπαραθετικό τρόπο για να εκτονώσει την κατάσταση», γράφει ο καθηγητής Σαϊκάλ. Να την εκτονώσει; Ή μήπως να αναβάλει μια νέα σύγκρουση Ισραήλ - Χεζμπολάχ που οι περισσότεροι αναλυτές θεωρούν αναπόφευκτη;