Το έγγραφο που έχει διαρρεύσει έχει μορφή πολυμερής συμφωνίας με τις υπογραφές της Ουκρανίας, των ΗΠΑ, της ΕΕ, του ΝΑΤΟ και της Ρωσίας

Σε νέα φάση περνούν οι διαπραγματεύσεις για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, καθώς Κίεβο και Μόσχα καλούνται να εργαστούν πάνω σε ένα αμερικανικό σχέδιο 28 σημείων, την ώρα που Ευρωπαίοι σύμμαχοι εκφράζουν επιφυλάξεις για υποχωρήσεις προς τη Μόσχα.

Το σχέδιο πρότασης της κυβέρνησης Τραμπ για τον τερματισμό της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία υποχρεώνει την κυβέρνηση του Βολοντίμιρ Ζελένσκι να κάνει σημαντικές παραχωρήσεις, αλλά περιλαμβάνει επίσης εγγυήσεις ασφάλειας για το Κίεβο, σύμφωνα με ανώτερο αξιωματούχο των ΗΠΑ.

Το σχέδιο, το οποίο είναι ακόμα σε μορφή προσχεδίου και μπορεί να αλλάξει, παρουσιάστηκε στο Κίεβο αργά το βράδυ της Πέμπτης (20/11). Το σχέδιο συντάχθηκε από τον απεσταλμένο του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, με τη συμβολή του υπουργού Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο, όπως επιβεβαίωσαν την Πέμπτη ο εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου και ένας ανώτερος αξιωματούχος της αμερικανικής κυβέρνησης.

Το σχέδιο υποχρεώνει το Κίεβο να παραχωρήσει επιπλέον εδάφη στην Ρωσία, να περιορίσει το μέγεθος του στρατού του και να συμφωνήσει ότι δεν θα ενταχθεί ποτέ στο ΝΑΤΟ.  Παρόλο που το σχέδιο της κυβέρνησης Τραμπ απαιτεί σημαντικές παραχωρήσεις από την Ουκρανία, μία από τις εγγυήσεις ασφάλειας που θα δοθούν στην Ουκρανία βασίζεται στις αρχές του άρθρου 5 της Συνθήκης του Βορείου Ατλαντικού. Σύμφωνα με το προτεινόμενο σχέδιο, οι ΗΠΑ και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι θα θεωρήσουν μια επίθεση κατά της Ουκρανίας ως επίθεση κατά της «διατλαντικής κοινότητας», σύμφωνα με ανώτερο αξιωματούχο της αμερικανικής κυβέρνησης. 

Ζελένσκι: «Είμαστε έτοιμοι για μια ειλικρινή συνεργασία»

Ο Ζελένσκι ανέφερε ότι Ουκρανία και ΗΠΑ θα εργαστούν από κοινού στις επιμέρους πλευρές του κειμένου. «Οι ομάδες μας -η Ουκρανία και οι ΗΠΑ- θα εργαστούν πάνω στα σημεία του σχεδίου για τον τερματισμό του πολέμου», έγραψε στο Telegram. «Είμαστε έτοιμοι για εποικοδομητική, ειλικρινή και άμεση συνεργασία». Χωρίς να σχολιάσει ευθέως το περιεχόμενο των 28 σημείων, το Γραφείο του ανέφερε πως ο Ζελένσκι «σκιαγράφησε τις θεμελιώδεις αρχές που έχουν σημασία για τον λαό μας».

Παράλληλα τόνισε ότι «τις επόμενες ημέρες, ο πρόεδρος της Ουκρανίας αναμένει να συζητήσει με τον πρόεδρο Τραμπ τις υφιστάμενες διπλωματικές ευκαιρίες και τα βασικά σημεία που απαιτούνται για την επίτευξη της ειρήνης».

Τι προβλέπει το σχέδιο

Σύμφωνα με το προσχέδιο, η Ρωσία θα δεσμευτεί να μην πραγματοποιήσει μελλοντικές επιθέσεις, κάτι που ο Λευκός Οίκος θεωρεί παραχώρηση. Επιπλέον, 100 δισ. δολάρια από δεσμευμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία θα διατεθούν για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας. Ωστόσο, η παραχώρηση εδαφών στη Ρωσία παραμένει βαθιά αντιδημοφιλής στην Ουκρανία και αντισυνταγματική, με τον Ζελένσκι να έχει επανειλημμένα αποκλείσει τέτοιο ενδεχόμενο. Η Μόσχα θα διατηρήσει, επίσης, το ήμισυ της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από τον μεγαλύτερο πυρηνικό σταθμό της Ευρώπης, στη Ζαπορίζια, τον οποίο κατέλαβε νωρίς στον πόλεμο.

Το πλήρες σχέδιο, σύμφωνα με ένα προσχέδιο που έλαβε το ABC News:

1. Θα επιβεβαιωθεί η κυριαρχία της Ουκρανίας.

2. Θα συναφθεί μια συνολική συμφωνία μη επιθετικότητας μεταξύ Ρωσίας, Ουκρανίας και Ευρώπης με όλα τα αμφιλεγόμενα σημεία των τελευταίων 30 ετών να θεωρούνται διευθετημένα.

3. Αναμένεται ότι η Ρωσία δεν θα εισβάλει σε γειτονικές χώρες και το ΝΑΤΟ δεν θα επεκταθεί περαιτέρω.

4. Θα πραγματοποιηθεί διάλογος μεταξύ της Ρωσίας και του ΝΑΤΟ, με τη μεσολάβηση των Ηνωμένων Πολιτειών, με σκοπό την επίλυση όλων των ζητημάτων ασφάλειας και τη δημιουργία συνθηκών για την αποκλιμάκωση της έντασης, ώστε να διασφαλιστεί η παγκόσμια ασφάλεια και να αυξηθούν οι ευκαιρίες για συνεργασία και μελλοντική οικονομική ανάπτυξη.

5. Η Ουκρανία θα λάβει αξιόπιστες εγγυήσεις ασφάλειας.

6. Ο αριθμός των μελών των Ουκρανικών Ενόπλων Δυνάμεων θα περιοριστεί σε 600.000 προσωπικό.

7. Η Ουκρανία συμφωνεί να κατοχυρώσει στο σύνταγμά της ότι δεν θα ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, και το ΝΑΤΟ συμφωνεί να συμπεριλάβει στο καταστατικό του μια διάταξη ότι η Ουκρανία δεν θα γίνει δεκτή στο μέλλον.

8. Το ΝΑΤΟ συμφωνεί να μην σταθμεύσει στρατεύματα στην Ουκρανία.

9. Ευρωπαϊκά μαχητικά αεροσκάφη θα σταθμεύσουν στην Πολωνία.

10. Η εγγύηση των ΗΠΑ:

• Οι ΗΠΑ θα λάβουν αποζημίωση για την εγγύηση.
• Εάν η Ουκρανία εισβάλει στη Ρωσία, θα χάσει την εγγύηση.
• Εάν η Ρωσία εισβάλει στην Ουκρανία, εκτός από μια αποφασιστική συντονισμένη στρατιωτική αντίδραση, θα επαναφερθούν όλες οι παγκόσμιες κυρώσεις, θα ανακληθεί η αναγνώριση του νέου εδάφους και όλα τα άλλα οφέλη της συμφωνίας.
• Εάν η Ουκρανία εκτοξεύσει πύραυλο κατά της Μόσχας ή της Αγίας Πετρούπολης χωρίς λόγο, η εγγύηση ασφάλειας θα θεωρηθεί άκυρη.

11. Η Ουκρανία μπορεί να ενταχθεί στην ΕΕ και θα λάβει βραχυπρόθεσμη προτιμησιακή πρόσβαση στην ευρωπαϊκή αγορά.

12. Ένα ισχυρό παγκόσμιο πακέτο μέτρων για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, που περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων:

• Η δημιουργία ενός Ταμείου Ανάπτυξης της Ουκρανίας για επενδύσεις σε ταχέως αναπτυσσόμενους κλάδους, όπως η τεχνολογία, τα κέντρα δεδομένων και η τεχνητή νοημοσύνη.
• Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα συνεργαστούν με την Ουκρανία για την από κοινού ανασυγκρότηση, ανάπτυξη, εκσυγχρονισμό και λειτουργία των υποδομών φυσικού αερίου της Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένων των αγωγών και των εγκαταστάσεων αποθήκευσης.
• Κοινές προσπάθειες για την αποκατάσταση των περιοχών που έχουν πληγεί από τον πόλεμο, με στόχο την ανασυγκρότηση, την ανακατασκευή και τον εκσυγχρονισμό των πόλεων και των κατοικημένων περιοχών.
• Ανάπτυξη υποδομών.
• Εξόρυξη ορυκτών και φυσικών πόρων.
• Η Παγκόσμια Τράπεζα θα αναπτύξει ένα ειδικό χρηματοδοτικό πακέτο για την επιτάχυνση αυτών των προσπαθειών.

13. Η Ρωσία θα επανενταχθεί στην παγκόσμια οικονομία:

Η άρση των κυρώσεων θα συζητηθεί και θα συμφωνηθεί σταδιακά και κατά περίπτωση.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα συνάψουν μακροπρόθεσμη συμφωνία οικονομικής συνεργασίας για αμοιβαία ανάπτυξη στους τομείς της ενέργειας, των φυσικών πόρων, των υποδομών, της τεχνητής νοημοσύνης, των κέντρων δεδομένων, των έργων εξόρυξης σπάνιων γαιών στην Αρκτική και άλλων αμοιβαία επωφελών επιχειρηματικών ευκαιριών.

Η Ρωσία θα κληθεί να επανενταχθεί στους G8.

14. Τα δεσμευμένα κεφάλαια θα χρησιμοποιηθούν ως εξής:

100 δισεκατομμύρια δολάρια από τα δεσμευμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία θα επενδυθούν σε προσπάθειες υπό την ηγεσία των ΗΠΑ για την ανοικοδόμηση και την επένδυση στην Ουκρανία.

Οι ΗΠΑ θα λάβουν το 50% των κερδών από αυτή την επιχείρηση. Η Ευρώπη θα προσθέσει 100 δισεκατομμύρια δολάρια για να αυξήσει το ποσό των επενδύσεων που διατίθενται για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας. Τα παγωμένα ευρωπαϊκά κεφάλαια θα αποπαγωθούν. Το υπόλοιπο των παγωμένων ρωσικών κεφαλαίων θα επενδυθεί σε ένα ξεχωριστό αμερικανο-ρωσικό επενδυτικό όχημα που θα υλοποιήσει κοινά έργα σε συγκεκριμένους τομείς. Το ταμείο αυτό θα έχει ως στόχο την ενίσχυση των σχέσεων και την αύξηση των κοινών συμφερόντων, ώστε να δημιουργηθεί ένα ισχυρό κίνητρο για να μην επιστρέψουν οι συγκρούσεις.

15. Θα συσταθεί μια κοινή αμερικανο-ρωσική ομάδα εργασίας για θέματα ασφάλειας, με σκοπό την προώθηση και τη διασφάλιση της συμμόρφωσης με όλες τις διατάξεις της παρούσας συμφωνίας.

16. Η Ρωσία θα κατοχυρώσει νομικά την πολιτική της μη επιθετικότητας έναντι της Ευρώπης και της Ουκρανίας.

17. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ρωσία θα συμφωνήσουν να παρατείνουν την ισχύ των συνθηκών για τη μη διάδοση και τον έλεγχο των πυρηνικών όπλων, συμπεριλαμβανομένης της Συνθήκης START I.

18. Η Ουκρανία συμφωνεί να είναι ένα μη πυρηνικό κράτος σύμφωνα με τη Συνθήκη για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων.

19. Ο πυρηνικός σταθμός Ζαπορίζια θα τεθεί σε λειτουργία υπό την εποπτεία του ΔΟΑΕ και η παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια θα διανέμεται εξίσου μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας

20. Και οι δύο χώρες αναλαμβάνουν να εφαρμόσουν εκπαιδευτικά προγράμματα στα σχολεία και την κοινωνία με στόχο την προώθηση της κατανόησης και της ανεκτικότητας των διαφορετικών πολιτισμών και την εξάλειψη του ρατσισμού και των προκαταλήψεων:

Η Ουκρανία θα υιοθετήσει τους κανόνες της ΕΕ σχετικά με τη θρησκευτική ανεκτικότητα και την προστασία των γλωσσικών μειονοτήτων.

Και οι δύο χώρες θα συμφωνήσουν να καταργήσουν όλα τα διακριτικά μέτρα και να εγγυηθούν τα δικαιώματα των ουκρανικών και ρωσικών μέσων ενημέρωσης και εκπαίδευσης.

Όλες οι ναζιστικές ιδεολογίες και δραστηριότητες πρέπει να απορριφθούν και να απαγορευτούν.

21. Εδάφη:

• Η Κριμαία, το Λουγκάνσκ και το Ντόνετσκ θα αναγνωριστούν ως de facto ρωσικά, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών.
• Η Χερσόν και η Ζαπορίζια θα παραμείνουν σε κατάσταση παγοποίησης κατά μήκος της γραμμής επαφής, πράγμα που θα σημαίνει de facto αναγνώριση κατά μήκος της γραμμής επαφής.
• Η Ρωσία θα παραιτηθεί από άλλα συμφωνηθέντα εδάφη που ελέγχει εκτός των πέντε περιοχών.
• Οι ουκρανικές δυνάμεις θα αποσυρθούν από το τμήμα της περιφέρειας του Ντόνετσκ που ελέγχουν επί του παρόντος, και αυτή η ζώνη αποχώρησης θα θεωρηθεί ουδέτερη αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη ασφαλείας, διεθνώς αναγνωρισμένη ως έδαφος που ανήκει στη Ρωσική Ομοσπονδία. Οι ρωσικές δυνάμεις δεν θα εισέλθουν σε αυτή την αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη.

22. Αφού συμφωνήσουν για τις μελλοντικές εδαφικές ρυθμίσεις, τόσο η Ρωσική Ομοσπονδία όσο και η Ουκρανία αναλαμβάνουν να μην αλλάξουν αυτές τις ρυθμίσεις με τη χρήση βίας. Τυχόν εγγυήσεις ασφάλειας δεν θα ισχύουν σε περίπτωση παραβίασης αυτής της δέσμευσης.

23. Η Ρωσία δεν θα εμποδίσει την Ουκρανία να χρησιμοποιεί τον ποταμό Δνείπερο για εμπορικές δραστηριότητες και θα επιτευχθούν συμφωνίες για την ελεύθερη μεταφορά σιτηρών μέσω της Μαύρης Θάλασσας.

24. Θα συσταθεί ανθρωπιστική επιτροπή για την επίλυση εκκρεμών ζητημάτων:

• Όλοι οι εναπομείναντες κρατούμενοι και οι νεκροί θα ανταλλαγούν με βάση την αρχή «όλοι για όλους».
• Όλοι οι άμαχοι κρατούμενοι και όμηροι θα επιστραφούν, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών.
• Θα εφαρμοστεί πρόγραμμα επανένωσης οικογενειών.
• Θα ληφθούν μέτρα για την ανακούφιση των θυμάτων της σύγκρουσης.

25. Η Ουκρανία θα διεξαγάγει εκλογές σε 100 ημέρες.

26. Όλα τα μέρη που εμπλέκονται σε αυτόν τον σύγκρουση θα λάβουν πλήρη αμνηστία για τις πράξεις τους κατά τη διάρκεια του πολέμου και θα συμφωνήσουν να μην προβάλουν καμία αξίωση ή να εξετάσουν οποιαδήποτε καταγγελία στο μέλλον.

27. Η παρούσα συμφωνία θα είναι νομικά δεσμευτική. Η εφαρμογή της θα παρακολουθείται και θα εγγυάται το Συμβούλιο Ειρήνης, με επικεφαλής τον Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ. Για τις παραβιάσεις θα επιβάλλονται κυρώσεις.

28. Μόλις όλα τα μέρη συμφωνήσουν με το παρόν μνημόνιο, η κατάπαυση του πυρός θα τεθεί σε ισχύ αμέσως μετά την υποχώρηση των δύο πλευρών στα συμφωνηθέντα σημεία για την έναρξη της εφαρμογής της συμφωνίας.