Γιάννης Κιμπουρόπουλος

Το χρονικό της εμπλοκής του Σώματος στην έρευνα για τις παράνομες αγροτικές επιδοτήσεις ● Από την πρώτη εισαγγελική εντολή την άνοιξη του 2022 μέχρι τη διασταύρωσή του με την έρευνα της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας ● Πόσο σύμπτωση είναι οι νομοθετικές ρυθμίσεις που προωθεί ταυτόχρονα η κυβέρνηση για κατάργηση του ΣΔΟΕ και υπαγωγή του ΟΠΕΚΕΠΕ στην υπερεξουσία της ΑΑΔΕ;

Ασφυκτικά στριμωγμένη από τον καταιγισμό αποκαλύψεων εις βάρος υπουργών, βουλευτών, στελεχών και εκλεκτών της για το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ η κυβέρνηση έχει εναποθέσει τις ελπίδες της για αντιστροφή του κλίματος στην «καθαρτική» εμπλοκή της ΑΑΔΕ. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός έχει ορίσει την ανεξάρτητη –βάσει του ιδρυτικού νόμου της– από το «κεντρικό κράτος» αρχή ως επικεφαλής μιας task force του «κεντρικού κράτους» για την ανάκτηση όσων επιδοτήσεων δόθηκαν παράνομα, με ψευδείς δηλώσεις, σε αγρότες και κτηνοτρόφους.

Από τη δικογραφία των εκατοντάδων σελίδων διαρρέουν καθημερινά σπαρταριστοί διάλογοι πρωταγωνιστών που φωτίζουν μάλλον τη γελοία πλευρά της διαφθοράς και της συναλλαγής πολιτικών, κρατικών λειτουργών και εξυπηρετούμενων «κολλητών». Μία από τις συνομιλίες αυτές, όμως, με «ήρωα» τον Γιώργο Ξυλούρη, επονομαζόμενο και «φραπέ» –προσφάτως πανηγυρικά εκλεγμένο στον Σύνδεσμο Ελληνικής Κτηνοτροφίας προφανώς λόγω των συγκεκριμένων δεξιοτήτων του– φωτίζει μια άγνωστη πτυχή του σκανδάλου των αγροτικών επιδοτήσεων.

Ο «φραπές», λοιπόν, στη διάσημη πια συνομιλία του με μέλος του Δ.Σ. του ΟΠΕΚΕΠΕ, αναφέρεται σε καταγγελία που έκανε κάποιος στην οικονομική αστυνομία, η οποία μαζί «με τη ΣΔΟΕ» έλεγξε κάποιες παράτυπες συναλλαγές μεταξύ της δικής του και μιας άλλης εταιρείας, αφηγείται πως με υπόδειξη ενός Γρηγόρη («ξέρεις ποιου Γρηγόρη») ήρθε στην Αθήνα να δει κάποιον «Μπιρτζιλή» («με μια γραφειάρα να ντρέπεσαι να κάτσεις») που υποσχέθηκε «να το τακτοποιήσει» και τελικά η περιπέτεια του Κρητικού αγροτοσυνδικαλιστή έληξε με τη βοήθεια του «έφορα» ώστε να συντάξει ενδικοφανή προσφυγή για να γλιτώσει τη βεβαίωση ενός μεγάλου προστίμου και «να πάει και φυλακή και να πά’ ν’ αυτοκτονήσει».

Ευτυχώς, η τραγωδία της… αυτοχειρίας αποφεύχθηκε, αλλά η διαρροή της συνομιλίας αποκαλύπτει την ενδιαφέρουσα σχέση διαφόρων ελεγκτικών κέντρων του κράτους με το σκάνδαλο των επιδοτήσεων: Η ηγεσία του ΟΠΕΚΕΠΕ συντονίζει τη διασπάθιση του δημοσίου χρήματος, το ΣΔΟΕ και η Οικονομική Αστυνομία ερευνούν το οικονομικό έγκλημα, η ΑΑΔΕ (έστω κι αν ο διοικητής της βεβαιώνει ότι δεν έχει καμιά σχέση με τον «Μπιρτζιλή») «τακτοποιεί» τις παράνομες συναλλαγές ως απλές φορολογικές παραβάσεις.

Το χρονικό της έρευνας

Τον αφανή πλην καθοριστικό ρόλο του ΣΔΟΕ στην αποκάλυψη του σκανδάλου του ΟΠΕΚΕΠΕ επιβεβαιώνουν οι πληροφορίες που φέρνει η «Εφ.Συν.» στο φως σήμερα, οι οποίες εντείνουν την απορία γιατί η κυβέρνηση επιλέγει να καταργήσει τώρα την πολύτιμη για τη δικαιοσύνη υπηρεσία, μέσω της εξαφάνισής της στην ΑΑΔΕ. Το χρονικό της εμπλοκής του ΣΔΟΕ έχει ως εξής:

● Τον Μάιο του 2022 ο εισαγγελέας Καστοριάς έδωσε εισαγγελική εντολή στο ΣΔΟΕ να ερευνηθεί μεγάλος αριθμός καταγγελιών από αγρότες και κτηνοτρόφους για «φουσκωμένες» δηλώσεις στρεμμάτων ή ζώων για απόσπαση μεγάλων ποσών από τις ευρωπαϊκές επιδοτήσεις. Λόγω του μεγάλου όγκου, ομάδα ελεγκτών του ΣΔΟΕ που ανέλαβε την έρευνα εστίασε στην περιοχή του Γράμμου και στα έτη 2019-2022.

● Στις αρχές του 2024 οι ερευνητές συντάσσουν την πρώτη πορισματική έκθεση, η οποία, εφόσον πέφτει πάνω σε ευρωπαϊκές επιδοτήσεις, καταλήγει στην υποχρεωτική βάσει της νομοθεσίας υπόδειξη «να διαβιβαστεί στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία». Πράγμα που φυσικά έκανε ο εισαγγελέας Καστοριάς.

● Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία ζητά να γίνει και επιτόπια έρευνα στην περιοχή, ενώ το καλοκαίρι του 2024 με νέα εντολή ζητά –πιθανότατα μέσω του Οικονομικού Εισαγγελέα– επιπλέον στοιχεία. Δεν είναι διασταυρωμένο αν η νέα εντολή αφορούσε μόνο τη Δυτική Μακεδονία ή επεκτεινόταν στην Κρήτη και αλλού.

● Τον Φεβρουάριο του 2025 η ομάδα ερευνητών του ΣΔΟΕ παραδίδει στους εισαγγελείς το τελικό της πόρισμα, στο οποίο προσδιορίζονται τα τελικά ποσά που παρανόμως πληρώθηκαν σε κτηνοτρόφους ή αγρότες.

● Η κεντρική διοίκηση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, απαντώντας σε σχετικό ερώτημα της ανταποκρίτριας της «Εφ.Συν.» στις Βρυξέλλες, Μαρίας Ψαρά, δεν επιβεβαιώνει την άμεση εμπλοκή του ΣΔΟΕ στις έρευνες, αναφερόμενη σε «εξαιρετική υποστήριξη που είχε από τη Διεύθυνση Εγκληματικών Ερευνών - Τμήμα Ψηφιακών Πειστηρίων και την Υπηρεσία Εσωτερικών Υποθέσεων της ελληνικής αστυνομίας». Η εξήγηση είναι το γεγονός ότι σύμφωνα με τον κανονισμό 2017/1939 για τη σύσταση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, άρθρο 24, είναι οι εθνικές δικαστικές αρχές που, αν διενεργούν έρευνα για αξιόποινες πράξεις που εμπίπτουν στην αρμοδιότητά της, «οφείλουν να την ενημερώσουν χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση για να αποφασίσει αν θα ασκήσει το δικαίωμα ανάληψης της υπόθεσης».

● Κι αυτό συνέβη στη συγκεκριμένη υπόθεση. Το αρχικό και το τελικό πόρισμα του ΣΔΟΕ έφτασαν μέσω των ελληνικών εισαγγελικών αρχών στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, η οποία κατά τις πληροφορίες μας ζήτησε τη συμβολή της οικονομικής αστυνομίας από το φθινόπωρο του 2024. Με δεδομένο ότι αυτή συγκροτείται κυρίως από στελέχη που λόγω υψηλών προσόντων καταλαμβάνουν θέσεις ευθύνης, χωρίς να διαθέτουν από κάτω αρκετούς μάχιμους ερευνητές, η συμβολή της περιορίζεται κυρίως στην ψηφιακή τεκμηρίωση αδικημάτων και στις παρακολουθήσεις επικοινωνιών. Οι επιτόπιες έρευνες είναι κυρίως δουλειά του ΣΔΟΕ.

Ερωτήματα για μια «συμπτωματική» νομοθετική ρύθμιση

Η συμβολή του ΣΔΟΕ στην αποκάλυψη του σκανδάλου με τις επιδοτήσεις δημιουργεί εύλογα την απορία γιατί ακριβώς τώρα η κυβέρνηση επιλέγει να καταργήσει ουσιαστικά το Σώμα, μια ανακριτική αρχή στην υπηρεσία της Δικαιοσύνης με περίπλοκες αρμοδιότητες τη δίωξη του οικονομικού εγκλήματος, υποβαθμίζοντάς το σε έναν απλό φορο-ελεγκτικό μηχανισμό εντός της ΑΑΔΕ.

Πόσο συμπτωματικό είναι, μετά την αποκάλυψη του σκανδάλου που βαρύνει στελέχη και εκλεκτούς της, ότι η κυβέρνηση φέρνει στο υπό διαβούλευση νομοσχέδιο για τον Τελωνειακό Κώδικα τις διατάξεις με τις οποίες αφενός ο αμαρτωλός ΟΠΕΚΕΠΕ τίθεται στην απόλυτη εξουσία της ΑΑΔΕ, χωρίς όμως να καταργείται, αφετέρου το ΣΔΟΕ «τιμωρείται» διά της εξαφάνισής του μέσα στην ανεξάρτητη φορολογική αρχή; Τι θα γίνει με τις περίπου 300 εισαγγελικές εντολές που εκκρεμούν για σοβαρά οικονομικά εγκλήματα στο ΣΔΟΕ; Θα τις αναλάβει η ΑΑΔΕ; Θα τεθεί υπό τις εντολές των δικαστικών αρχών, συμπεριλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας;

Πόσες από τις εκατοντάδες πορισματικές εκθέσεις του ΣΔΟΕ έχει αξιοποιήσει μέχρι σήμερα η ΑΑΔΕ για να βεβαιώσει οφειλές υπέρ του Δημοσίου, πέρα από τις ποινές που επιβάλλουν τα δικαστήρια για οικονομικά εγκλήματα; Ποια είναι η σκοπιμότητα της υπερσυγκέντρωσης εξουσιών στην ΑΑΔΕ, που εξελίσσεται σχεδόν στη μοναδική ελεγκτική αρχή, αλλά κοινοβουλευτικά ανεξέλεγκτη;