Οι μεγάλες πολιτικές και οργανωτικές αλλαγές που δρομολογούνται με στόχο την ενότητα, την εξωστρέφεια και έναν ενιαίο λόγο και δράση

Με κεντρικό σύνθημα «Μαζί δημιουργούμε το αύριο. Δίκαια, Μαχητικά, Περήφανα» ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. βαδίζει προς το 5ο Συνέδριό του, που ξεκινά την Πέμπτη και ολοκληρώνεται την Κυριακή. Με στόχο την ενότητα, την εξωστρέφεια και έναν ενιαίο λόγο και δράση το 5ο Συνέδριο φιλοδοξεί να θέσει το κόμμα σε νέες ράγες, ώστε ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. να γίνει καταλύτης μιας ισχυρής αντιπολίτευσης και μιας προοδευτικής διεξόδου της χώρας.  

Το 5ο Συνέδριο θα σημάνει την ουσιαστική επανεκκίνηση του κόμματος, την αναγέννησή του και την οικοδόμηση ενός «σοβαρού δημοκρατικού πολιτικού οργανισμού», σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. Σωκράτη Φάμελλο. Μια αναγκαιότητα την οποία θεωρεί ως προϋπόθεση για να υπάρξει ενιαία προοδευτική απάντηση από την ελληνική κοινωνία και που δεν λείπει από τον δημόσιο λόγο του. Ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. είναι ο καταλύτης, ο κεντρικός πυλώνας της προσπάθειας για την ανασύνθεση και την ποιοτική αναβάθμιση του προοδευτικού χώρου, ήταν η χαρακτηριστική αναφορά του Σωκράτη Φάμελλου στην ΕΡΤ. Με νέο Καταστατικό, ανανεωμένες Θέσεις και το πρόγραμμα των 10+1 αξόνων που απαντά στα προβλήματα της κοινωνίας, ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. επιχειρεί ένα δυναμικό ξεκίνημα που θα αφήσει πίσω την εσωστρέφεια του παρελθόντος.

Ενα ευρύ πεδίο ζητημάτων τέθηκε ανοιχτά στο πλαίσιο του εσωκομματικού διαλόγου, ενώ ομαλά εξελίχθηκαν οι εσωκομματικές εκλογές στις Οργανώσεις Μελών σε όλη τη χώρα. Ως την 1η Ιουνίου είχαν εκλεχθεί οι σύνεδροι οι οποίοι θα έχουν τη δυνατότητα να μετάσχουν είτε με αυτοπρόσωπη παρουσία είτε διαδικτυακά στις εργασίες του 5ου Συνεδρίου. Σε μια ευρεία πολιτική εξόρμηση ο πρόεδρος και τα στελέχη του κόμματος επισκέφθηκαν πόλεις ανά τη χώρα, όπου παρουσίασαν τις προτάσεις του προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., θέτοντάς τις σε ανοιχτό διάλογο με την κοινωνία. 

Το 5ο Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. θα στείλει το μήνυμα της επανεκκίνησης από τη Δυτική Αθήνα και το γήπεδο μπάσκετ Περιστερίου. Η πρώτη μέρα θα είναι αφιερωμένη στα 100 χρόνια από τη γέννηση του Μίκη Θεοδωράκη. Τις εργασίες του Συνεδρίου  ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. Σωκράτης Φάμελλος με ομιλία του (δείτε αναλυτικά το πρόγραμμα του Συνεδρίου). Ο Αλέξης Τσίπρας έδοσε επίσης το «παρών» την πρώτη μέρα, σύμφωνα με πληροφορίες από το περιβάλλον του, και θα παρακολουθήσει την ομιλία του Σ. Φάμελλου. 

Μεγάλες οργανωτικές αλλαγές

Το στοίχημα της επανεκκίνησης είναι μια πολύπλοκη και επίπονη διαδικασία. Η Επιτροπή Καταστατικού και η Επιτροπή Θέσεων έχουν εργαστεί πυρετωδώς όλο το προηγούμενο διάστημα για να καταλήξουν στις προτάσεις τους. Οι καταστατικές αλλαγές που θα αποτελέσουν τη βάση του διαλόγου και προτείνονται από την Κεντρική Επιτροπή προς έγκριση στο 5ο Συνέδριο αφορούν, μεταξύ άλλων, την κατάργηση των τάσεων και την αντικατάστασή τους με ρεύματα ιδεών, καθώς και τον τρόπο εκλογής του προέδρου. Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. θα εκλέγεται από τη βάση, αλλά με εκλογικό κατάλογο που θα ολοκληρώνεται έναν μήνα πριν από την εκλογική διαδικασία, ώστε να διασφαλίζεται η πολιτική ένταξη στον ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. Επιπλέον, για το δικαίωμα του εκλέγεσθαι οι υποψήφιοι-ες θα πρέπει να είναι μέλη του κόμματος τουλάχιστον 5 χρόνια ή να έχουν διατελέσει μία πλήρη θητεία στην Κ.Ε. την τελευταία τριετία πριν από τις εσωκομματικές εκλογές. Ενισχύεται η Δημοκρατία στη λειτουργία του κόμματος και γίνεται πράξη η ανανέωση στα όργανα, με το μέτρο να είναι στο 30%. Παράλληλα, προχωρά η περιφερειακή συγκρότηση του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. και προβλέπεται η ουσιαστική στήριξη της Νεολαίας του.

Στις προτεραιότητες του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., όπως συχνά τονίζει στον δημόσιο λόγο του ο Σ. Φάμελλος, είναι ένα σοβαρό κόμμα που θα απαντά στα κρίσιμα ζητήματα που απασχολούν την ελληνική κοινωνία. Ενδεικτικά, άλλωστε, είναι οι προτάσεις που κατέθεσε το κόμμα για μια δημόσια πολιτικής στέγης, αλλά και ζητήματα που συνδέονται και με τις παγκόσμιες εξελίξεις: Τεχνητή Νοημοσύνη, κλιματική κρίση, πόλεμος δασμών και η ανεπάρκεια της Ευρώπης να απαντήσει σε αυτόν. 

Καινοτομίες και πολιτική ανανέωση

Ως προς τις Θέσεις του κόμματος, η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., όπως την περιέγραψε στην ΑΥΓΗ της Κυριακής η επικεφαλής της Επιτροπής Θέσεων Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου, αφορά «απαντήσεις στις μεγάλες κοινωνικές ανάγκες και στις νέες προκλήσεις της εποχής, στην αναγκαία παραγωγική ανασυγκρότηση που βασίζεται σε μία δίκαιη και βιώσιμη αναπτυξιακή στρατηγική με μείωση των ανισοτήτων, στην κατοχύρωση των εργασιακών δικαιωμάτων και των εισοδημάτων, στην προστασία του περιβάλλοντος, στη δημοκρατική συμμετοχή, στην αξιοποίηση του επιστημονικού δυναμικού και στην αναστροφή του brain drain». Ειδικότερα, υπάρχουν προβλέψεις σε σχέση με τον ψηφιακό μετασχηματισμό και τα συστήματα Τεχνητής Νοημοσύνης ώστε να εξασφαλίζονται η ανθρώπινη αντιπροσώπευση και εποπτεία, η ασφάλεια και η προστασία της ιδιωτικής ζωής. Παράλληλα, προτείνεται ένα σύγχρονο θεσμικό πλαίσιο που εγγυάται τον έλεγχο των τεχνολογικών εργαλείων προς όφελος των πολιτών και της κοινωνίας.

Προβλέπεται, επίσης, η δημιουργία δημόσιου μητρώου αλγορίθμων, όπου θα καταγράφονται τα χρησιμοποιούμενα συστήματα, οι στόχοι τους και τα δεδομένα που αξιοποιούν. Αναγκαίο κρίνεται επίσης ένα εθνικό ρυθμιστικό πλαίσιο για τη φορολόγησή τους, τον έλεγχο των αλγορίθμων και την απαγόρευση καταχρηστικών πρακτικών. Στόχος είναι η αναδιανομή των πόρων και των ευκαιριών της ψηφιακής οικονομίας προς τους εργαζόμενους, τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, την εκπαιδευτική κοινότητα και τις τοπικές κοινωνίες. 

Συνέδριο καμπής και εσωκομματικών αλλαγών

Τα Συνέδρια του ΣΥΡΙΖΑ συνήθως είχαν έντονο παρασκήνιο, ενώ δεν έλειπαν οι ιδεολογικές και προγραμματικές αντιπαραθέσεις. Τα δύο τελευταία είναι δεδομένο ότι τραυμάτισαν την πορεία του κόμματος με τις μετωπικές συγκρούσεις και το κλίμα τοξικότητας στα οποία πρωτοστάτησε ο τότε πρόεδρος.

Για πολλούς το 5ο Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. αποτελεί σημείο καμπής για δύο κυρίως λόγους. Οι αποφάσεις που θα ληφθούν στην επικείμενη συνεδριακή διαδικασία «κοιτούν» τόσο προς το παρελθόν όσο και προς το μέλλον. Αφενός, απόφαση των στελεχών της Κουμουνδούρου είναι να ληφθούν οριστικές αποφάσεις «αποκαθήλωσης» της εποχής Κασσελάκη και αφετέρου να τεθούν οι βάσεις επανεκκίνησης, προκειμένου το κόμμα να ξεπεράσει τις συνθήκες δημοσκοπικής καθίζησης. Ως προς το πρώτο, η συζήτηση ενόψει Συνεδρίου επικεντρώνεται στον καταστατικό χάρτη του ΣΥΡΙΖΑ. Ως προς το δεύτερο, εκ των πραγμάτων, οι αποφάσεις αφορούν τις προγραμματικές προτεραιότητες και την πολιτική απόφαση. Κοινώς, όπως ανέφεραν με χαρακτηριστικό τρόπο στελέχη του κόμματος στην ΑΥΓΗ της Κυριακής, «να ξαναβρεί ο ΣΥΡΙΖΑ την πολιτική του αξιοπιστία για να πρωταγωνιστήσει στα πολιτικά πράγματα της χώρας».

Το «παζλ» του Συνεδρίου

Μπορεί το κλίμα -παρά τις υπαρκτές διαφωνίες- να είναι ενωτικό, εντούτοις για πολλούς οι τέσσερις ημέρες του Συνεδρίου δεν αποκλείεται να εξελιχθούν σε σταυρόλεξο για γερούς λύτες. Κι αυτό γιατί υπάρχουν αρκετές παράμετροι που θα ορίσουν την πορεία των πραγμάτων. Κατ’ αρχάς, πρόκειται για τον πρώτο σημαντικό εσωκομματικό σταθμό του Σωκράτη Φάμελλου από την ημέρα που κρατά τα ηνία του ΣΥΡΙΖΑ. Ο ίδιος θα κληθεί ως πρόεδρος να διαχειριστεί τη «βάσανο» της συλλογικής αυτοκριτικής. Δεύτερον, το πολιτικό timing διεξαγωγής του Συνεδρίου είναι βέβαιο ότι θα επηρεάσει το περιεχόμενο της συζήτησης. Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι οι εξελίξεις γύρω από την υπόθεση των Τεμπών δεν πρόκειται να αφήσουν ανεπηρέαστο τον εσωκομματικό διάλογο.

Επίσης, κρίσιμη θεωρείται η παρουσία του Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος θα δώσει -όπως όλα δείχνουν- το «παρών» σε Συνέδριο ύστερα από δύο συναπτές απουσίες. Σημειωτέον ότι η ομιλία του στη 2η διεθνή διάσκεψη του Ινστιτούτου του είναι ηλίου φαεινότερο πως δεν γίνεται να περάσει απαρατήρητη, καθώς θα πραγματοποιηθεί μόλις δύο ημέρες πριν από την έναρξη του Συνεδρίου.

Το κάδρο του 5ου Συνεδρίου θα οριοθετηθεί, εν πολλοίς, και από τη στάση που θα τηρήσουν κάποια από τα κεντρικά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, όπως ο Παύλος Πολάκης, η Όλγα Γεροβασίλη, ο Γιάννης Ραγκούσης, ο Νίκος Παππάς και ο Χρήστος Σπίρτζης, με δεδομένες τις διαφορετικές αποχρώσεις απόψεων που έχουν αποτυπωθεί στις συνεδριάσεις των οργάνων το προηγούμενο διάστημα.

Τελευταίο αλλά εξίσου σημαντικό για την πορεία του Συνεδρίου είναι το ίδιο το περιεχόμενο των αποφάσεων. Από τη μία πλευρά, οι καταστατικές αλλαγές για την εκλογή προέδρου, τη λειτουργία των τάσεων και την περιφερειακή οργάνωση θα βρεθούν στο επίκεντρο των τοποθετήσεων. Από την άλλη, είναι σαφές ότι οι διαφορετικές προγραμματικές αποχρώσεις θα προκαλέσουν τριβές. Κατ’ επέκταση, τα εσωκομματικά «στρατόπεδα» στην προκειμένη περίπτωση δεν θα δημιουργηθούν στη βάση προσωπικών στοιχίσεων, αλλά στη βάση πραγματικών πολιτικών δεδομένων.

Το κείμενο των 53 του Πολάκη

Κείμενο-παρέμβαση στο πλαίσιο του προσυνεδριακού διαλόγου δημοσιοποίησαν την Παρασκευή 53 μέλη της Κεντρικής Επιτροπής Επανεκκίνησης του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. Μεταξύ άλλων, στις υπογραφές των στελεχών ξεχωρίζουν οι Παύλος Πολάκης, Χριστόφορος Βερναρδάκης, Σωκράτης Βαρδάκης, Θοδωρής Δουλουμπέκης, Άρης Κρεμμύδας, Πέτρος Κωνσταντινέας, Αλέξανδρος Μεϊκόπουλος, Γιώργος Παναγιωτόπουλος, Βασίλης Σμπώκος, Μάρκος Χατζησάββας κ.ά.

Στο κείμενό τους ζητούν, μεταξύ άλλων, να συμπεριληφθούν στις προγραμματικές θέσεις η κατάργηση των μνημονιακών νόμων, σειρά αλλαγών στο κράτος και στη Δικαιοσύνη, ενώ παίρνουν θέση για τα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής αναφέροντας ότι ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να πει ένα «εμφατικό όχι» στο εξοπλιστικό πρόγραμμα ReΑrm της Ε.Ε. Συγχρόνως, σε σχέση με την οικονομία προτείνουν ένα «ξεκάθαρο σχέδιο για την επαναφορά υπό δημόσιο έλεγχο των αεροδρομίων, λιμανιών και τρένων και για τη συνολική διαχείριση των φυσικών πόρων», κάνοντας ταυτόχρονα λόγο για «ανάκτηση της πλειοψηφίας των μετοχών και της διοίκησης της Εθνικής Τράπεζας». Υπενθυμίζεται ότι το ζήτημα του τραπεζικού συστήματος είχε αποτελέσει σημείο τριβής και στην τελευταία Κεντρική Επιτροπή και, όπως φαίνεται, θα απασχολήσει εκ νέου το σώμα του Συνεδρίου.

Ως προ το Καταστατικό, τα 53 στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. προκρίνουν τη θέσπιση άμεσης περιφερειακής συγκρότησης του κόμματος, τη διατήρηση του τρόπου εκλογής της Κεντρικής Επιτροπής ανά περιφέρεια αλλά και τη διατήρηση του τρόπου εκλογής προέδρου από τη βάση «με ταυτόχρονη θεσμοθέτηση ισχυρότατων ασφαλιστικών δικλίδων ως προς τις προϋποθέσεις δικαιώματος εκλέγεσθαι για τους υποψήφιους/ες προέδρους του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ.».

Παρέμβαση Ραγκούση

Με κείμενο που τιτλοφορείται «Ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. σε παρατεταμένη κρίση. Γιατί; - Ηθική και αξιακή εσωτερική επανάσταση το μέγα αιτούμενο» ο Γιάννης Ραγκούσης παρενέβη στον προσυνεδριακό διάλογο του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. εκφράζοντας τους προβληματισμούς του για την πορεία του κόμματος.

Ιδιαίτερη αναφορά κάνει στο κίνημα των Τεμπών, χαρακτηρίζοντας τις μεγάλες συγκεντρώσεις «ένα πρωτοφανές -αξιακό- ξέσπασμα συλλογικής αξιοπρέπειας και κοινωνικής ευαισθησίας». Ακόμη, αναφέρεται στην κρίση του ΣΥΡΙΖΑ υποστηρίζοντας ότι «είναι παρατεταμένη και πολυετής, διότι είναι πρωτίστως αξιακή» και «απορρέει από την αμφισβήτηση του ηθικού πλεονεκτήματος της Αριστεράς».

Το μέλος της Πολιτικής Γραμματείας εκτιμά ότι το 5ο Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ είναι το πιο κρίσιμο στην ιστορία του, θέτοντας το δίλημμα «ή θα δώσει εντολή για ηθική και αξιακή αναγέννηση του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. ή ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. δεν θα βγει από την κρίση».

Ιάσονας Σχινάς-Παπαδόπουλος - Κατερίνα Μπρέγιαννη