Σε δημογραφικό συναγερμό βρίσκεται η χώρα καθώς με βάση τα σενάρια που κατατίθενται στο δημόσιο διάλογο η πληθυσμιακή συρρίκνωση είναι δραματική.
Και βέβαια μόνο αν αναληφθούν δράσεις από όλους τους εμπλεκομένους θα μπορέσει μετά το 2060 να αναστραφεί η τάση. Άλλωστε με βάση την ΕΛΣΤΑΤ, κατά 58.449 άτομα, μειώθηκε περαιτέρω ο πληθυσμός της χώρας πέρυσι, καθώς οι θάνατοι υπερτέρησαν για ένα ακόμη έτος των γεννήσεων.
Ειδικότερα, σύμφωνα με την έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ για τη φυσική κίνηση πληθυσμού, οι γεννήσεις στην Ελλάδα το 2024 ανήλθαν σε 68.467 (35.216 αγόρια και 33.251 κορίτσια) καταγράφοντας μείωση 4,2% σε σχέση με το 2023 που ήταν 71.455 γεννήσεις (36.622 αγόρια και 34.833 κορίτσια).
Οι θάνατοι ανήλθαν σε 126.916 (64.144 άνδρες και 62.772 γυναίκες), καταγράφοντας αμελητέα μείωση 0,9% σε σχέση με το 2023 που ήταν 128.101.
Μέχρι το 2050, το 35% του πληθυσμού της Ελλάδας θα είναι συνταξιούχοι, σύμφωνα με πρόβλεψη των Ηνωμένων Εθνών, όπως επισημάνθηκε, πέρυσι, σε ημερίδα με θέμα «Υπογεννητικότητα στην Ελλάδα: αίτια και αντιμετώπιση», που πραγματοποιήθηκε στα γραφεία του Ιατρικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης. Ειδικοί επιστήμονες παρουσίασαν στοιχεία για την απότομη πτώση των γεννήσεων και τη δημογραφική πορεία της χώρας, με γενικό συμπέρασμα ότι το 2050 οι Έλληνες θα είναι μόλις 8.000.000 κάτοικοι στη χώρα, ενώ το 36% αυτών των κατοίκων θα είναι πάνω από 65 ετών.
Την ίδια ώρα με βάση όσα ανέφερε η κ. Μακαντάση, στο Ανοιχτό Διαγενεακό Discussion forum της 9ης Οκτωβρίου 2025, που πραγματοποιήθηκε στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, για τα θέματα της Μακροβιότητας και του Δημογραφικού στην Ελλάδα με τίτλο: "Από τη σιωπή στη συνηγορία, για μια κοινωνία όλων των ηλικιών", από το 1960 παρατηρείται απρόσκοπτη μείωση των γεννήσεων, με αποτέλεσμα καμία γενιά να μην έχει αναπληρωθεί. Για να συνέβαινε αυτό, θα έπρεπε η κάθε γυναίκα στην παραγωγική ηλικία να γεννούσε κατά μέσο όρο 2,1 παιδιά. «Δυστυχώς, όλο αυτό το διάστημα βρίσκουμε τον μέσο όρο ακόμα και κάτω από την παγίδα γονιμότητας που είναι τα 1,5 παιδιά ανά γυναίκα και κάποιες χρονιές ακόμα και κάτω από τον ακραία χαμηλό δείκτη γονιμότητας του 1,3 παιδιά ανά γυναίκα. Με το δείκτη στο 1,5 ανά γυναίκα για 65 συναπτά έτη ο πληθυσμός μιας χώρας μειώνεται στο μισό, ενώ με το δείκτη κάτω από το 1,3 παιδιά ανά γυναίκα ο πληθυσμός φτάνει στο μισό σε 44 χρόνια», τόνισε η κ. Μακαντάση.
«Υπάρχουν περιφερειακές ενότητες, όπως της Ροδόπης, της Φλώρινας, της Φθιώτιδας και του Έβρου, όπου ο μέσος όρος του δείκτη βρίσκεται στο 0,8, στο 0,9 και στο ένα παιδί ανά γυναίκα. Πρέπει να σημειωθεί ότι μεταξύ των είκοσι περιφερειακών ενοτήτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης με το χαμηλότερο δείκτη γονιμότητας συναντάμε τέσσερις ελληνικές. Γι’ αυτό το λόγο χρειάζεται και περιφερειακή προσέγγιση για την αντιμετώπιση του προβλήματος των μειωμένων γεννήσεων. Να δούμε, δηλαδή, στοχευμένα, ποια συγκεκριμένα μέτρα πρέπει να εφαρμόσουμε, για παράδειγμα, στην Περιφερειακή Ενότητα Έβρου. Σε αυτό πρέπει να βοηθήσουν και οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης των περιοχών με μεγάλη υπογεννητικότητα, ώστε να κάνουν τις περιοχές τους περισσότερο ελκυστικές για την εγκατάσταση νέων ανθρώπων. Είναι μεγάλο λάθος το 50% του πληθυσμού της χώρας μας να ζει μόλις στο 4% του εδάφους της», σημειώνει η κ. Μακαντάση.
Η συνεργασία της Eurolife FFH με την HOPEgenesis
Στο πλαίσιο αυτό, η συνεργασία που σταθερά υλοποιεί, από το 2019, η Eurolife FFH, με τη HOPEgenesis αποκτά ιδιαίτερη σημασία, καθώς επιστρέφει αξία στις τοπικές κοινωνίες και ξαναδίνει ζωή σε απομακρυσμένες περιοχές της χώρας μας.
Κεντρική στόχευση της όλης προσπάθειας είναι η ενίσχυση των ελληνικών οικογενειών που κατοικούν σε ακριτικές περιοχές της χώρας μας και θέλουν να αποκτήσουν παιδιά, αλλά δεν έχουν εύκολη ή άμεση πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας και φροντίδας.
Μέσα από το κοινό αυτό πρόγραμμα, η Eurolife FFH, με την καταλυτική παρουσία της HOPEgenesis, στέκεται στο πλευρό των γυναικών και των ζευγαριών αυτών.
Οι δυο φορείς με τον τρόπο αυτό, επιχειρούν να ανατρέψουν το χαμηλό αριθμό γεννήσεων, μέσα από:
- την παροχή ιατρικών υπηρεσιών και άμεσης φροντίδας με γυναικολόγους
- την τακτική παρακολούθηση της κύησης των ωφελούμενων του προγράμματος
- υποστήριξη κατά τον τοκετό
- ψυχολογική υποστήριξη
- μεταφορά σε κέντρα υγείας και μαιευτήρια, προκειμένου να φέρουν με ασφάλεια στον κόσμο τα παιδιά τους.
Αποδεικνύοντας τη δέσμευσή της στο σκοπό, η Eurolife FFH από το 2021 «υιοθέτησε» 10 απομακρυσμένες περιοχές της χώρας, όπου και υλοποίησε τη δράση: Πάτμο, Άγραφα, Καστελόριζο, Ανάφη, Άνω Κουφονήσι, Νίσυρο, Χάλκη, Κάσο, Τήλο και Λειψούς.
Το 2024 προστέθηκαν 2 ακόμα περιοχές - Σίκινος & Οινούσσες, φτάνοντας έτσι πλέον τις 12 στο σύνολο υιοθετημένες περιοχές όπου υλοποιείται το πρόγραμμα.
Ταυτόχρονα, τρέχει από την Eurolife FFH και η δέσμευση για δημιουργία παιδικών σταθμών στις περιοχές που έχουν υιοθετηθεί, σε συνεργασία με τους τοπικούς Δήμους. Οι παιδικοί σταθμοί, που είναι οι πρώτοι σε κάθε περιοχή, θα δώσουν την ευκαιρία στα παιδιά προσχολικών ηλικιών να έχουν τον δικό τους χώρο για να κοινωνικοποιηθούν και να μάθουν να αναπτύσσουν δημιουργικά τις δεξιότητές τους, και παράλληλα θα γεμίσουν τις απομακρυσμένες περιοχές της χώρας με παιδικά χαμόγελα.
Ο απολογισμός
Μέχρι στιγμής μέσα από το πρόγραμμα, που ξεκίνησε το 2019, έχουν γεννηθεί 246 παιδιά, ενώ 28 ακόμη αναμένονται. Συνολικά έχουν ωφεληθεί 270 οικογένειες, οι οποίες απέκτησαν πρόσβαση σε ιατρική φροντίδα, ψυχολογική υποστήριξη αλλά και σε δομές προσχολικής εκπαίδευσης - ήδη ή στο άμεσο μέλλον -, με την πρωτοβουλία να τους προσφέρει ουσιαστική ενίσχυση προκειμένου να μείνουν στον τόπο τους και να κάνουν παιδιά.
Επίσης έχουν παραδοθεί 6 παιδικοί σταθμοί συνολικά στις τοπικές κοινωνίες σε Πάτμο, Άγραφα, Λειψούς, Καστελόριζο Χάλκη και Κάσο.
Ο παιδικός σταθμός της Κάσου
Τα εγκαίνια του πρώτου Δημοτικού Παιδικού Σταθμού στην Ηρωική Νήσο Κάσο, του 6ου που υλοποιείται μέσα από το πρόγραμμα, πραγματοποιήθηκαν την Κυριακή 5 Οκτωβρίου. Στην εκδήλωση παρευρέθηκαν εκπρόσωποι των δύο φορέων, ο Δήμαρχος της Κάσου, ωφελούμενες οικογένειες του προγράμματος και πλήθος κατοίκων του νησιού, ενώ την εκδήλωση τίμησε με την παρουσία της η Υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, κα Δόμνα Μιχαηλίδου.
Η Κάσος, το νοτιότερο νησί των Δωδεκανήσων, απέκτησε για πρώτη φορά μια δομή προσχολικής εκπαίδευσης, που θα προσφέρει στα παιδιά του νησιού έναν ασφαλή και δημιουργικό χώρο για να κοινωνικοποιηθούν, να παίξουν και να αναπτυχθούν. Ο νέος παιδικός σταθμός αποτελεί ένα σημαντικό βήμα για την ενίσχυση της τοπικής κοινωνίας και τη στήριξη των οικογενειών που επιλέγουν να παραμείνουν και να μεγαλώσουν τα παιδιά τους στον τόπο τους.
Με τον 6ο παιδικό σταθμό να παραδίδεται στην Κάσο, το πλάνο υλοποίησης συνολικά 12 σταθμών, στο πλαίσιο της συνεργασίας Eurolife FFH και HOPEgenesis, έχει και επισήμως, πλέον, διανύσει με επιτυχία το μισό της διαδρομής του, και προχωρά το ίδιο δυναμικά, με τις εργασίες για την κατασκευή και των υπόλοιπων 6 σταθμών να βρίσκονται σε εξέλιξη.
Η Υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, Δόμνα Μιχαηλίδου, ανέφερε σχετικά: «Με μεγάλη χαρά βρισκόμαστε στην ακριτική και ηρωική Κάσο, για να εγκαινιάσουμε τον νέο Δημοτικό Παιδικό Σταθμό. Είμαστε δίπλα σε κάθε πρωτοβουλία που συμβάλλει στην αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος, εξασφαλίζοντας προστασία και προοπτική για κάθε ελληνική οικογένεια. Δράσεις όπως η σημερινή αποδεικνύουν την αξία της συνεργασίας μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Θέλω να ευχαριστήσω θερμά την Eurolife FFH και την HOPEgenesis, που με συνέπεια και ευαισθησία στηρίζουν την ελληνική οικογένεια με τις δράσεις τους. Μέσα από τέτοιες συνέργειες, αλλά και τις στοχευμένες πολιτικές μας, ενισχύουμε την εγκατάσταση και την παραμονή οικογενειών στις ακριτικές περιοχές μας. Γιατί η Ελλάδα της κοινωνικής συνοχής και της οικογένειας είναι αυτή που είναι παρούσα σε κάθε γωνιά της πατρίδας μας».
Ο Δήμαρχος Ηρωικής Νήσου Κάσου, Μιχάλης Ερωτόκριτος δήλωσε: «Ευχαριστούμε από τα βάθη της καρδιάς μας την Eurolife FFH και την HOPEgenesis για την κατασκευή του πρώτου δημοτικού παιδικού σταθμού στο νησί μας. Ο παιδικός σταθμός θα δώσει μια μεγάλη ανάσα στις οικογένειες του νησιού. Θα στηρίξει τους νέους γονείς, θα δημιουργήσει ένα ασφαλές και σύγχρονο περιβάλλον φροντίδας και αγωγής. Η Κάσος δίνει τον αγώνα της απέναντι στο δημογραφικό πρόβλημα. Αυτές οι πρωτοβουλίες είναι σημαντικά βήματα, και η Πολιτεία πρέπει να στηρίξει την προσπάθεια αυτή. Ως Δήμος, έχουμε ένα μόνο όραμα: να αγωνιστούμε για να γεμίσει ο παιδικός σταθμός με παιδιά και γέλια, γιατί εκεί κρύβεται το μέλλον της Κάσου».
Ο Πρόεδρος και Ιδρυτής της HOPEgenesis, Στέφανος Χανδακάς, σημείωσε: «Η σημερινή μέρα είναι ιδιαίτερη όχι μόνο για την Κάσο, αλλά και για όλους εμάς στην HOPEgenesis, καθώς βλέπουμε ένα ακόμη κομμάτι του οράματός μας να γίνεται πράξη. Ο πρώτος παιδικός σταθμός στο νησί είναι ένα ζωντανό παράδειγμα ελπίδας. Η πολυετής συνεργασία μας με την Eurolife FFH αποδεικνύει πως το κοινό όραμα να στηρίξουμε έμπρακτα τις οικογένειες των ακριτικών και απομακρυσμένων περιοχών, δημιουργεί τις συνθήκες ώστε τα νέα ζευγάρια να αισθάνονται ασφάλεια και προοπτική στον τόπο τους. Η Κάσος αποκτά έναν χώρο δημιουργίας και αγάπης για τα παιδιά της και εμείς συνεχίζουμε με τον ίδιο στόχο για κάθε απομακρυσμένη γωνιά της Ελλάδας μας».
Ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Eurolife FFH, Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου, είπε σχετικά: «Η δημιουργία αυτού του παιδικού σταθμού στην Κάσο είναι μια πράξη ουσίας για το νησί, για τις οικογένειες που ζουν εδώ, για τα παιδιά που θα μεγαλώσουν με ασφάλεια, φροντίδα και προοπτική. Για εμάς στην Eurolife FFH, αξία έχει να βρισκόμαστε δίπλα στους ανθρώπους, να τους προσφέρουμε τη σιγουριά που χρειάζονται για να κάνουν το επόμενο βήμα στη ζωή τους, αλλά και τη δυνατότητα να ονειρεύονται. Αυτός ο τόπος θα γεμίσει παιδικές φωνές, και αυτό είναι το πιο δυνατό μήνυμα για το μέλλον. Έχουμε φτάσει πλέον στα μισά της διαδρομής μας και συνεχίζουμε με την ίδια αφοσίωση αυτήν την προσπάθεια και στις υπόλοιπες ακριτικές περιοχές της Ελλάδας, γιατί πιστεύουμε ότι κάθε παιδί αξίζει να μεγαλώνει με τις ίδιες ευκαιρίες, όσο μακρινό κι αν είναι το σημείο που γεννιέται».
