Η Ελλάδα αναδεικνύεται ως η χώρα με το υψηλότερο ποσοστό εργαζομένων που απασχολούνται τα Σαββατοκύριακα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα στοιχεία της Eurostat για το 2023.
Το ανησυχητικό ποσοστό του 32,3% των Ελλήνων εργαζομένων που εργάζονται συστηματικά τα Σαββατοκύριακα υπερβαίνει σημαντικά τον ευρωπαϊκό μέσο όρο του 22,4%, αναδεικνύοντας μια βαθιά προβληματική πτυχή της εγχώριας αγοράς εργασίας.
Στη δεύτερη θέση της ευρωπαϊκής κατάταξης βρίσκεται η Ιταλία με 30,9%, ακολουθούμενη από την Κύπρο με 26,4%. Η διαφορά γίνεται ακόμη πιο εντυπωσιακή όταν συγκρίνουμε τα ελληνικά ποσοστά με χώρες όπως η Λιθουανία (3%), η Πολωνία (4,5%) και η Ουγγαρία (6,6%), όπου η εργασία τα Σαββατοκύριακα αποτελεί σπάνιο φαινόμενο.
Το φαινόμενο της υπερεργασίας στην Ελλάδα δεν περιορίζεται μόνο στα Σαββατοκύριακα.
Η χώρα καταγράφει έναν από τους υψηλότερους μέσους εβδομαδιαίους χρόνους εργασίας στην ΕΕ, με 39,8 ώρες έναντι του ευρωπαϊκού μέσου όρου των 36,1 ωρών. Το στοιχείο αυτό γίνεται ακόμη πιο ανησυχητικό αν συνυπολογίσουμε τις μη καταγεγραμμένες ώρες τηλεργασίας και υπερωριών.
Ιδιαίτερα επιβαρυντική είναι η κατάσταση για τους αυτοαπασχολούμενους, με το 46,7% όσων έχουν υπαλλήλους και το 37,8% όσων δεν έχουν προσωπικό να εργάζονται τα Σαββατοκύριακα. Πρόκειται κυρίως για επαγγελματίες μικρομεσαίων επιχειρήσεων, εργαζόμενους στον τουρισμό, την εστίαση και τις υπηρεσίες, που αναγκάζονται να λειτουργούν σε συνθήκες έντονου ανταγωνισμού.
Η ανάλυση ανά επαγγελματικό κλάδο αποκαλύπτει ότι τα υψηλότερα ποσοστά εργασίας τα Σαββατοκύριακα καταγράφονται στον πρωτογενή τομέα (49,5%), στις πωλήσεις και την εξυπηρέτηση πελατών (48,9%), καθώς και στα βασικά επαγγέλματα όπως καθαριστές και προσωπικό φύλαξης (26,7%).
Οι επιπτώσεις της υπερεργασίας στην ψυχική και σωματική υγεία των εργαζομένων είναι σημαντικές. Σύμφωνα με το διεθνές πλαίσιο της UNECE, η εργασία σε «άτυπες ώρες» συνδέεται με διαταραχές ύπνου, προβλήματα ψυχικής υγείας και δυσκολίες στη διατήρηση κοινωνικών σχέσεων.
Η οικονομική επισφάλεια αποτελεί βασικό παράγοντα που ωθεί τους εργαζόμενους στην υπερεργασία, καθώς το εισόδημα από την κανονική πενθήμερη απασχόληση συχνά δεν επαρκεί για την κάλυψη των βασικών αναγκών. Επιπλέον, σε πολλές περιπτώσεις η υπερεργασία δεν αμείβεται σύμφωνα με τις νόμιμες προσαυξήσεις.
Το μοντέλο ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, με έμφαση στον τουρισμό και τις υπηρεσίες, σε συνδυασμό με την ανεπαρκή εργασιακή προστασία, συμβάλλει στη διαιώνιση αυτού του φαινομένου. Η κατάσταση εγείρει σοβαρά ερωτήματα για τη βιωσιμότητα αυτού του μοντέλου και τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις του στην κοινωνική συνοχή.
