Κόρινθος: Κωνσταντίνα Κουκουφίκη - Μια δασκάλα παιδιών με αυτισμό, μιλάει στο loutraki365

Η κα. Κωνσταντίνα Κουκουφίκη είναι πτυχιούχος παιδαγωγικού τμήματος ειδικής αγωγής με πολύχρονη εμπειρία στη δημόσια εκπαίδευση. Με την ιδιότητα της ως δασκάλα στο ειδικό δημοτικό σχολείο Κορίνθου στη συνέντευξη που ακολουθεί, μας βοηθάει ώστε να κατανοήσουμε καλύτερα βασικές έννοιες που αφορούν τον αυτισμό και την καθημερινότητα ενός παιδιού με αυτισμό.

 

Συνέντευξη στη Μίνα Γιαννούλη

 

Υπάρχουν από τους εκπαιδευτικούς ιδιαίτερες παιδαγωγικές παρεμβάσεις; Στο ειδικό σχολείο η οργάνωση που επικρατεί ποια είναι;

Η δομή και οι λειτουργίες ενός εκπαιδευτικού προγράμματος καθορίζονται πάντοτε με γνώμονα τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και τις ανάγκες του κάθε μαθητή, που διαφοροποιούνται ανάλογα με την ηλικία και το επίπεδο λειτουργικότητάς του. Λαμβάνοντας υπόψη ότι τα παιδιά με αυτισμό προτιμούν  να ακολουθούν ρουτίνες, ο εκπαιδευτικός θα πρέπει να ακολουθήσει ένα σταθερό πρόγραμμα εκπαίδευσης και δραστηριοτήτων. Ιδιαίτερα σημαντικό για την κατάλληλη επιλογή και την αποτελεσματική χρήση του εκπαιδευτικού υλικού είναι η προσαρμογή στο γνωστικό επίπεδο και στα ενδιαφέροντα του μαθητή με αυτισμό. Η δομημένη διδασκαλία προσφέρει ένα πλαίσιο οργάνωσης των απαιτήσεων σε οποιοδήποτε μαθησιακό περιβάλλον, ώστε κάθε  παιδί με αυτισμό να γνωρίζει με σαφήνεια τον χώρο, τον χρόνο και την ακολουθία των ενεργειών για την εκτέλεση και την ολοκλήρωση των δραστηριοτήτων σε ένα μαθησιακό περιβάλλον. Ωστόσο σε κάθε περίπτωση, η εφαρμογή της δόμησης ποικίλλει και προσαρμόζεται στις πραγματικές ανάγκες του κάθε παιδιού.

 

Εφαρμόζεται συγκεκριμένο θεραπευτικό πρόγραμμα για ομαλή κοινωνική ένταξη και αν κάποιο παιδί μπορεί εύκολα να ενταχθεί στο ΄΄τυπικό σχολείο΄΄.

Η οργάνωση ενός ειδικού σχολείου δεν διαφέρει τυπικά από ένα γενικό σχολείο.  Έχουμε διάκριση σε τάξεις με υπεύθυνο εκπαιδευτικό , αναλυτικά προγράμματα.  Εκεί που διαφέρει ένα ειδικό σχολείο με ένα γενικό  είναι στη στελέχωσή του και με ειδικούς θεραπευτές ( ψυχολόγο, κοινωνικό λειτουργό,  λογοθεραπευτή,  εργοθεραπευτή,  φυσιοθεραπευτή,  σχολικό νοσηλευτή και ειδικό βοηθητικό προσωπικό).  Η τοποθέτηση αυτών των ειδικοτήτων αποβλέπει στην αντιμετώπιση των ειδικών δυσκολιών  που υπάρχουν σε μαθητές με αναπτυξιακές διαταραχές με γνώμονα τόσο το μαθησιακό και γνωστικό τους επίπεδο  όσο και το συναισθηματικό τους . Επομένως, η προσέγγιση ενός ειδικού σχολείου είναι ολιστική.  Αυτό φαίνεται, βέβαια, κι από τα προγράμματα που ακολουθούνται, όπως εξωτερικά προγράμματα ανάπτυξης κοινωνικών δεξιοτήτων,  διατροφής, υγείας, σεξουαλικής αγωγής, κυκλοφοριακής αγωγής, σύμπραξης με γενικά σχολεία.

 

Τα υπόλοιπα παιδιά είναι ανεκτικά στην ΄΄διαφορετικότητα΄΄;

Η ένταξη των παιδιών με ΔΑΦ καθίσταται μείζον θέμα στη σύγχρονη κοινωνία, μιας κοινωνίας που άρει τις διακρίσεις. Βέβαια, μέσα στη διαφορετικότητα των δυνατοτήτων ,αυτή  σε πρακτικό επίπεδο είναι πιθανό να μην επιτευχθεί. Η δημιουργία Ενός σχολείου για ΟΛΟΥΣ  ,σύμφωνα με τη Διακήρυξη της Σαλαμάνκα (UNESCO, 1994), αναφέρεται στη φοίτηση όλων των μαθητών στο γενικό σχολείο ανεξάρτητα από δυσκολίες που είναι δυνατόν να παρουσιάζουν σε διάφορους τομείς δράσης τους. Η συμπερίληψη  μπορεί να λειτουργήσει κρίνοντας το νοητικό δυναμικό του κάθε παιδιού και τις εξατομικευμένες κοινωνικές και μαθησιακές του δυνατότητες.  

 

Το σχολείο είναι ένας από τους βασικούς χώρους κοινωνικοποίησης και διαμόρφωσης προσωπικότητας των μαθητών. Πολλές φορές όμως εμφανίζεται να είναι ένας χώρος  διακρίσεων. Τα παιδιά από πολύ νωρίς συνειδητοποιούν το διαφορετικό και υπάρχει κίνδυνος να υιοθετήσουν στερεότυπα και προκαταλήψεις, αν δεν παρέμβει η σχολική κοινότητα. Όσο, όμως , τα παιδιά έχουν μεγαλύτερη  επαφή με συμμαθητές τους με ΔΑΦ   και σε όσο πιο δομημένο πλαίσιο γίνεται αυτή, τόσο πιο θετικό κλίμα υπάρχει μεταξύ τους. 

 

Η αγωνία των γονιών σε ότι αφορά την πορεία της ζωής του παιδιού, η σύνδεση του με άλλους ανθρώπους, η καθημερινή  του διαβίωση, τους προκαλεί άγχος;

 

Η αγωνία των γονιών σε ότι αφορά την πορεία των παιδιών τους στην κοινωνία είναι υπαρκτή και έντονη, καθώς διαπιστώνουν ότι αυτά στην πρώιμη ενήλικη ζωή βρίσκονται εκτός υποστηρικτικού πλαισίου.  Βιώνουν έντονα συναισθήματα άγχους, διότι αντιλαμβάνονται τη μη πρόβλεψη της κοινωνίας να εντάξει τους ενήλικες με αυτισμό σε κοινωνικές δομές ή κοινωνικές ομάδες.  Μέχρι το 21ο έτος  τους φοιτούν σε δομημένα πλαίσια ( νηπιαγωγείο, δημοτικό σχολείο, γυμνάσιο, λύκειο και ειδικά επαγγελματικά εργαστήρια).  Μετά την ολοκλήρωση της  υποχρεωτικής τους εκπαίδευσης, οι ενήλικες με ΔΑΦ  βρίσκονται στο σπίτι τους χωρίς καμία μέριμνα.

 

Σε μια κοινωνία απαιδαγώγητη μπορεί ένα παιδί –ενήλικας με αυτισμό να αισθανθεί ασφάλεια; Να επικοινωνήσει , Να έχει αποδοχή;

Αυτό που πρέπει να μας ενδιαφέρει περισσότερο είναι η ευτυχία του ενήλικα παιδιού με ΔΑΦ μέσα στο οικογενειακό περιβάλλον του, αλλά και στο ευρύτερο κοινωνικό σύνολο. Τα άτομα με ΔΑΦ  έχουν δυσκολίες στην κοινωνική αλληλεπίδραση κι έτσι  θα πρέπει να δημιουργηθούν δομές κατάλληλες που θα καλυτερέψουν τη ζωή τους, θα ενισχύσουν τη σύνδεσή τους με άλλους ανθρώπους και  θα τους προσφέρουν  μια αυτόνομη και ασφαλή διαβίωση. Όταν η κοινωνία μας αποδεχτεί τα άτομα με αυτισμό, τότε μόνο θα μπορέσουν να ανταποκριθούν στο κοινωνικό γίγνεσθαι. 

 

Eυχαριστώ θερμά την κα.Κουκουφίκη για τη συνέντευξη που μου παραχώρησε και την ενημέρωση στο σημαντικό θέμα του αυτισμού.

Θα ήθελα να συγχαρώ δημόσια την Διευθύντρια του Ειδικού Δημοτικού Σχολείου Κορίνθου κα. Γιώτα Τσάκωνα και  το Δ.Σ  του “Σωματείου Γονέων Παιδιών Με Αυτισμό & Asperger Κορινθίας” Φάσμα,για τις προσπάθειες που καταβάλουν προκειμένου τα παιδιά να έχουν όλα εκείνα που θα καλυτερεύσουν την καθημερινότητά τους εντός και εκτός σχολείου.