Στέλιος Κούλογλου
«Όλοι είναι πολύ χαρούμενοι για την πιθανότητα ΕΙΡΗΝΗΣ μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας», έγραψε ο Τραμπ μετά τις χθεσινές συνομιλίες στην Ουάσιγκτον.
«Στο τέλος των συναντήσεων, τηλεφώνησα στον Πρόεδρο Πούτιν και άρχισα προετοιμασίες για μια συνάντηση, σε τοποθεσία που θα καθοριστεί, μεταξύ του Πούτιν και του Ζελένσκι. Μετά από αυτή τη συνάντηση, θα πραγματοποιηθεί μια τριμερής συνάντηση, στην οποία θα συμμετάσχουν οι δύο Πρόεδροι και εγώ».
Είναι πράγματι όλοι τόσο χαρούμενοι; Ο Γιούρι Ουσάκοφ, o στενός διπλωματικός σύμβουλος του Πούτιν που τον συνόδευε στην Αλάσκα, έγραψε σε ανακοίνωση του ότι Πούτιν και Τραμπ είχαν μια «ειλικρινή και πολύ εποικοδομητική» τηλεφωνική συνομιλία μετά τη συνάντηση με τον Ζελένσκι και τους Ευρωπαίους ηγέτες στο Λευκό Οίκο.
Στη διπλωματική γλώσσα, ο όρος «ειλικρινής» συχνά υποδηλώνει ότι οι δύο πλευρές δεν συμφώνησαν πλήρως.
Η ανακοίνωση του Ουσάκοφ προσθέτει ότι οι ηγέτες της Ρωσίας και των ΗΠΑ συμφώνησαν να ορίσουν ανώτερους διαπραγματευτές για άμεσες συνομιλίες μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, αλλά δεν ανέφερε αν ο ίδιος ο Πούτιν θα συμμετάσχει.
Πάλι μετά τη συνάντηση, ο Ζελένσκι δήλωσε ότι είναι έτοιμος να συναντηθεί απευθείας με τον Πούτιν για να συζητήσουν τον τερματισμό του πολέμου και ότι, ανάλογα με το αποτέλεσμα αυτής της συνάντησης, ο Τραμπ ενδέχεται να συμμετάσχει στις διαπραγματεύσεις.
Επίσης δεν έγινε σαφές εάν ο Πούτιν συμφωνεί με την πρώτη συνάντηση. Ο Ουκρανός πρόεδρος δήλωσε ότι ενδέχεται, για να συμμετέχει ο Πούτιν, να χρειαστεί πίεση από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Σε διαφορετικό μήκος κύματος κινήθηκε ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς, που στη δική του ενημέρωση δήλωσε ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν είναι έτοιμος να συναντήσει τον πρόεδρο της Ουκρανίας «εντός δύο εβδομάδων».
Όλα αυτά δείχνουν πόσο νεφελώδεις και εύθραυστες είναι οι ισορροπίες σε μία διαδικασία που διεξάγεται πρόχειρα και στο πόδι, με πρωταγωνιστή τον Τραμπ και τις ξαφνικές αλλαγές των προτάσεων και των διαθέσεων του. (Χθες δήλωσε ότι έχει ήδη επιλύσει έξη πολεμικές διενέξεις. Από αυτές οι 5 συνεχίζονται, ενώ στην έκτη περίπτωση που ανέφερε δεν γίνεται πόλεμος!)
Το βέβαιο είναι ότι υπάρχει πλέον αποδοχή από όλες τις πλευρές ότι η Ουκρανία είναι υποχρεωμένη σε επώδυνες υποχωρήσεις, το εύρος των οποίων θα συζητηθεί στις διμερείς διαπραγματεύσεις.
Το βασικότερο θέμα προς διευθέτηση είναι το είδος των εγγυήσεων για την ασφάλεια της, που ζητά η Ουκρανία προκειμένου να υπογράψει τη συμφωνία. Η Μόσχα πάντως έκανε σαφές ότι δεν δέχεται σε καμία περίπτωση την παρουσία ξένων στρατευμάτων στο ουκρανικό έδαφος, μετά την υπογραφή της συμφωνίας.
Η ήττα της Ευρώπης
Και η Ευρώπη; Τα επόμενα χρόνια στις διπλωματικές σχολές, η ήττα των Ευρωπαίων ηγετών στο ουκρανικό ζήτημα θα διδάσκεται ως ξεχωριστό μάθημα. Μια σειρά από Ευρωπαίοι ηγέτες ταξίδεψαν χθες στην Ουάσιγκτον περισσότερο σαν σωματοφύλακες του Ζελένσκι από έναν αλά Τραμπ τραμπουκισμό παρόμοιο με του Φεβρουαρίου, παρά επειδή είχαν πρόταση να καταθέσουν. Γιατί οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν έχουν σήμερα καμία στρατηγική. Ούτε για τον πόλεμο, ούτε για την ειρήνη.
Οι αλλοπρόσαλλες δηλώσεις της Ούρσουλας, του Μακρόν, του Στάρμερ και της υπόλοιπης «συμμαχίας των προθύμων», δεν έχουν προηγούμενο στη σύγχρονη ιστορία. Όταν πριν από μερικούς μήνες ο Τραμπ ξεκίνησε αυτή τη συγκεχυμένη προσπάθεια για ειρήνευση-όχι γιατί του αρέσει η ειρήνη, αλλά μήπως και πάρει το Νόμπελ- η ευρωπαϊκή ηγεσία συνέχισε να απαιτεί πράγματα που δεν επρόκειτο ποτέ να συμβούν, όπως την πλήρη αποχώρηση της Ρωσίας από όλα τα ουκρανικά εδάφη.
Η αδυναμία προσαρμογής στο γεγονός ότι, τελείως αντίθετα με τον προκάτοχο του, ο νέος Αμερικανός πρόεδρος εκτιμά αφάνταστα τον Πούτιν, είναι πρωτοφανής. Με προεξάρχουσα την φον ντερ Λάιεν, απειλούσαν τελευταία με νέες κυρώσεις τη Μόσχα. Παρότι τα δέκα πακέτα κυρώσεων που έχουν επιβληθεί μέχρι τώρα, δεν έχουν αποδώσει κανένα αποτέλεσμα.
Η κολακεία, ως στρατηγική
Η μοναδική ευρωπαϊκή στρατηγική τους τελευταίους μήνες, είναι η μέχρι αηδίας κολακεία του Τραμπ. Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ τον αποκάλεσε «μπαμπά», τα ευρωπαϊκά κράτη- μέλη της Συμμαχίας συμφώνησαν να αυξήσουν τις στρατιωτικές τους δαπάνες σε δυσθεώρητα ύψη (με την εξαίρεση της Ισπανίας) γιατί το ζητούσε ο Αμερικανός πρόεδρος. Και φυσικά να αγοράσουν τα νέα οπλικά συστήματα από τις ΗΠΑ.
Παρότι το γλείψιμο δεν απέδωσε, συνέχισαν στο ίδιο μοτίβο, πιστεύοντας ότι ο Τραμπ θα παρατήσει τον Πούτιν και θα τα ξαναφτιάξει μαζί τους. Τις πρώτες ώρες μετά τη συνάντηση Τραμπ-Πούτιν στην Αλάσκα, ήταν ενθουσιασμένοι που δεν υπήρξε συμφωνία.
Για να προσγειωθούν απότομα όταν ο Τραμπ τους τηλεφώνησε και τους πληροφόρησε ότι δεν είναι πια υπέρ της κατάπαυσης του πυρός, αλλά υπέρ μίας συνολικής συμφωνίας, όπως θέλει η Μόσχα.
Τους είπε επίσης ότι ο Πούτιν ζητάει την προσάρτηση και εδαφών της Ανατολικής Ουκρανίας που δεν έχει καταλάβει. Πιθανώς με ανταλλαγή κάποιων περιοχών μικρότερης αξίας που κατέχουν τα ρωσικά στρατεύματα.
Ξαφνικά, η ευρωπαϊκή ηγεσία ξέχασε τους όρκους αιώνιας πίστης στο απαράβατο των συνόρων (τις οποίες ποτέ δεν πίστεψε) και στο διεθνές δίκαιο (που επίσης σέβεται μόνο αν τη συμφέρει). Οι δηλώσεις της ευρωπαϊκής ηγεσίας χθες, αφορούσαν σχεδόν αποκλειστικά τις εγγυήσεις ασφαλείας που πρέπει να δοθούν στην Ουκρανία.
Και κερατάδες και δαρμένοι
Η αλήθεια είναι πάντως, ότι ο Αμερικανός πρόεδρος δεν θα τους αφήσει άνεργους. Αντίθετα θα αναθέσει στους Ευρωπαίους τα δύσκολα καθήκοντα. Στην ανάρτηση του για τη συνάντηση στην Ουάσινγκτον, έγραψε ότι αυτός και οι Ευρωπαίοι ηγέτες συζήτησαν τις εγγυήσεις ασφάλειας και «ποιες εγγυήσεις θα παρέχονταν από τις διάφορες ευρωπαϊκές χώρες, σε συντονισμό με τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής».
Σχεδιάζει δηλαδή να αναθέσει στη ευρωπαϊκή «συμμαχία των (ηλίθιων) προθύμων» το δύσκολο έργο της τήρησης της συμφωνίας, ενώ οι ΗΠΑ θα αναλάβουν επικουρικό ρόλο.
Στον πόλεμο κερδίζει ο Πούτιν, στην επιβολή της όποιας ειρήνης ο Τραμπ. O Ζελένσκι είπε χθες ότι οι εγγυήσεις ασφάλειας περιλαμβάνουν αγορά από την Ουκρανία αμερικανικών όπλων αξίας 90 δισεκατομμυρίων δολαρίων που θα πληρώσει η Ευρώπη!
Οι Ευρωπαίοι θα αγοράσουν όπλα από τις ΗΠΑ και θα αναλάβουν την τήρηση της συμφωνίας, για το περιεχόμενο της οποίας δεν θα έχουν κανένα λόγο. Είναι αυτό που λένε στη ..διπλωματία: και κερατάδες και δαρμένοι.
