Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα : Νέα πτώση της Ελλάδας στην Ελευθερία του Τύπου - Πιο κάτω από Μποτσουάνα και Ζάμπια

Με υπογραφή Μητσοτάκη η Ελλάδα βρίσκεται στην 89η θέση (από την 88η το 2024), πιο κάτω από Αλβανία (80η), Μποτσουάνα (81η) και Ζάμπια (82η)

 

Στον πάτο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον Παγκόσμιο Δείκτη Ελευθερίας του Τύπου που συντάσσει από το 2002 η διεθνής μη κυβερνητική οργάνωση Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα (RSF) βρίσκεται η Ελλάδα και το 2025, με τα στοιχεία να αποτελούν «χαστούκι» στην κυβέρνηση Μητσοτάκη. Η χώρα μας βρίσκεται στην 89η θέση (από την 88η το 2024), πιο κάτω από Αλβανία (80η), Μποτσουάνα (81η) και Ζάμπια (82η).

 

Στις πρώτες θέσεις της κατάταξης βρίσκονται Νορβηγία, Εσθονία, Ολλανδία, Σουηδία, Φινλανδία, Δανία, Ιρλανδία, Πορτογαλία, Ελβετία και Τσεχία. Στις τελευταίες θέσεις βρίσκονται 175ο το Αφγανιστάν, 176ο το Ιράν, 177η η Συρία, 178η η Κίνα, 179η η Βόρεια Κορέα και 180η η Ερυθραία.

 


Χάρτης
(RSF.ORG)

 

Σε κρίση η Ελευθερία του Τύπου στην Ελλάδα από το 2021

 

Όπως αναφέρουν οι Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα για την Ελλάδα, «η ελευθερία του Τύπου έχει υποστεί συστημική κρίση από το 2021. Το σκάνδαλο των υποκλοπών δημοσιογράφων από την Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών (ΕΥΠ) δεν έχει ακόμη διαλευκανθεί, όπως και η υπόθεση της δολοφονίας του βετεράνου αστυνομικού ρεπόρτερ Γιώργου Καραϊβάζ το 2021. Οι διαδικασίες SLAPP είναι συνηθισμένες».

 

Τοπίο των μέσων ενημέρωσης

 

«Η εμπιστοσύνη του πληθυσμού στα μέσα ενημέρωσης είναι από τις χαμηλότερες στην Ευρώπη εδώ και πολλά χρόνια. Λίγοι μεγάλοι ιδιωτικοί όμιλοι, όπως η Alter Ego Media, συνυπάρχουν με εκατοντάδες ειδησεογραφικούς ιστότοπους, γεγονός που συμβάλλει στον υψηλό κατακερματισμό του τοπίου των μέσων ενημέρωσης. Ομοίως, λίγοι επιχειρηματίες διευθύνουν τη συντριπτική πλειοψηφία των μέσων ενημέρωσης, ενώ παράλληλα εμπλέκονται σε άλλους επιχειρηματικούς τομείς με υψηλή ρύθμιση. Ορισμένοι από αυτούς έχουν στενούς δεσμούς με την πολιτική ελίτ της χώρας. Ως αποτέλεσμα, ο Τύπος είναι πολύ πολωμένος» τονίζουν οι Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα.

Πολιτικό πλαίσιο

«Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος είναι υπεύθυνος για την εποπτεία των δημόσιων μέσων ενημέρωσης, γεγονός που θέτει σε κίνδυνο τη δημοσιογραφική τους ανεξαρτησία. Η ρυθμιστική αρχή ραδιοτηλεόρασης, το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοφωνίας και Τηλεόρασης (ΕΣΡ), που κατηγορείται ότι είναι αργό και αναποτελεσματικό, δεν έχει αναθεωρηθεί σημαντικά ούτε από την τρέχουσα ούτε από την προηγούμενη κυβέρνηση. Η Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών (ΕΥΠ), η οποία εποπτεύεται από τον πρωθυπουργό, συμμετείχε στην παρακολούθηση δημοσιογράφων, πολλοί από τους οποίους έγιναν στόχος του κατασκοπευτικού λογισμικού Predator».

Νομικό πλαίσιο

«Παρά τις συνταγματικές εγγυήσεις, η ελευθερία του Τύπου έχει αμφισβητηθεί σε νομοθετικό επίπεδο. Οι νέοι νόμοι που ψηφίστηκαν από το Κοινοβούλιο ως απάντηση στο σκάνδαλο υποκλοπών Predatorgate αποσκοπούν στην καλύτερη προστασία των πολιτών από την αυθαίρετη παρακολούθηση, αλλά υπολείπονται των ευρωπαϊκών προτύπων, ενώ το Ανώτατο Δικαστήριο απάλλαξε την Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών (ΕΥΠ) από την εμπλοκή της στο σκάνδαλο. Ένα νομοσχέδιο για τα μέσα ενημέρωσης οδήγησε στη δημιουργία μιας αμφιλεγόμενης επιτροπής δεοντολογίας και ένας δημοσιογράφος καταδικάστηκε βάσει του ποινικού κώδικα για διασπορά ψευδών πληροφοριών χωρίς αδιάσειστα στοιχεία. Μια τροπολογία που ψηφίστηκε το 2023 αυξάνει τον κίνδυνο φυλάκισης δημοσιογράφων για δυσφήμιση».

 

Στοιχεία για Ελλάδα
(RSF.ORG)

 

Οικονομικό πλαίσιο

 

«Η οικονομική κρίση της τελευταίας δεκαετίας, σε συνδυασμό με τη μείωση του αναγνωστικού κοινού και των διαφημιστικών προϋπολογισμών, έθεσε υπό αμφισβήτηση τη μακροπρόθεσμη επιβίωση πολλών μέσων ενημέρωσης. Ο αντίκτυπος της νέας νομοθεσίας που αποσκοπεί στην αύξηση της διαφάνειας της ιδιοκτησίας και της χρηματοδότησης των μέσων ενημέρωσης μένει να φανεί».

 

Κοινωνικοπολιτισμικό πλαίσιο

 

Οι Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα αναφέρουν ότι «οι εγκαταστάσεις ορισμένων μέσων ενημέρωσης δέχονται τακτικά επιθέσεις από ακροαριστερούς και ακροδεξιούς ακτιβιστές που τα θεωρούν ιδεολογικούς εχθρούς. Επιπλέον, οι γυναίκες δημοσιογράφοι αντιμετωπίζουν συχνά σεξισμό στο χώρο εργασίας».

 

Ασφάλεια

 

«Η αστυνομία καταφεύγει τακτικά στη βία και σε αυθαίρετες απαγορεύσεις για να παρεμποδίσει τη δημοσιογραφική κάλυψη των διαδηλώσεων και της προσφυγικής κρίσης στα ελληνικά νησιά. Δημοσιογράφοι έχουν πέσει θύματα σωματικών επιθέσεων κατά τη διάρκεια αθλητικών εκδηλώσεων και μπροστά από τα σπίτια τους.  Η δολοφονία του βετεράνου αστυνομικού ρεπόρτερ Γιώργου Καραϊβάζ, ο οποίος πυροβολήθηκε μέρα μεσημέρι μπροστά από το σπίτι του στην Αθήνα το 2021, δεν έχει ακόμη διαλευκανθεί, ενώ δύο ύποπτοι αθωώθηκαν το 2024. Το περιορισμένο πεδίο εφαρμογής μιας ομάδας εργασίας για την προστασία των δημοσιογράφων την εμποδίζει να αντιμετωπίσει τη συστημική κρίση της ελληνικής δημοσιογραφίας».

 

Στον πάτο της Ε.Ε. η Ελλάδα στον δείκτη ελευθερίας του Τύπου | ΕΦΣΥΝ

 

Αναλυτικά η λίστα με τις χώρες:

 

Pos. Countries Global score Score pol. Score eco. Score legis. Score soc. Score secu. Dif. Position 2024

1

Norway

92.31

96.22

87.32

91.96

90.03

96.03

0

2

Estonia

89.46

90.87

79.4

90

91.61

95.41

4

3

Netherlands

88.64

89.95

83.85

89.69

88.05

91.64

1

4

Sweden

88.13

90.07

82.71

90.02

84.99

92.86

-1

5

Finland

87.18

89.93

80.54

87.93

83.87

93.65

0

6

Denmark

86.93

91.13

78.46

86.78

83.85

94.43

-4

7

Ireland

86.92

91.3

78.77

81.49

87.25

95.8

1

8

Portugal

84.26

88.77

65.83

86.16

86.74

93.81

-1

9

Switzerland

83.98

85.7

73.21

83.73

83.4

93.86

0

10

Czechia

83.96

84.64

65.41

88.22

87.66

93.87

7

11

Germany

83.85

84.87

77.9

84.72

80.93

90.82

-1

12

Liechtenstein

83.42

80.23

67.33

89.16

84.51

95.87

3

13

Luxembourg

83.04

83.34

67.99

80.87

86.36

96.62

-2

14

Lithuania

82.27

80.76

68.84

83.23

85.39

93.12

-1

15

Latvia

81.82

83.07

70.35

81.7

81.95

92.05

-3

16

New Zealand

81.37

78.27

72.15

80.76

83.53

92.15

3

17

Iceland

81.36

82.24

65.71

81.12

82.93

94.82

1

18

Belgium

80.12

79.16

69.15

79.9

81.8

90.58

-2

19

Trinidad and Tobago

79.71

71.48

69.97

78.64

84.12

94.34

6

20

United Kingdom

78.89

81.54

68.43

75.6

78.46

90.42

3

21

Canada

78.75

82.97

63.27

81.73

78.11

87.66

-7

22

Austria

78.12

72.59

64.73

81.97

78.77

92.55

10

23

Spain

77.35

72.46

58.06

83.24

81.51

91.5

7

24

Taiwan

77.04

72.91

58.16

80.29

80.51

93.32

3

25

France

76.62

75.42

63.13

80.92

77.8

85.8

-4

26

Jamaica

75.83

64.24

66.67

76.19

80.88

91.15

-2

27

South Africa

75.71

69.85

56.35

81.8

81.75

88.77

11

28

Namibia

75.35

66.12

59.19

84.41

75.71

91.32

6

29

Australia

75.15

77.97

63.25

68.78

74.52

91.21

10

30

Cabo Verde

74.98

72.56

54.34

77.47

76.47

94.06

11

31

Poland

74.79

64.68

62.89

74.55

80.82

91.03

16

32

Suriname

74.49

62.37

69.66

73.13

76.59

90.71

-4

33

Slovenia

74.06

71.63

52.49

82.54

73.85

89.78

9

34

Armenia

73.96

65.21

52.02

84.13

76.76

91.67

9

35

Moldova

73.36

63.7

56.9

78.18

81.1

86.9

-4

36

Costa Rica

73.09

49.96

61.69

85

76.68

92.13

-10

37

Montenegro

72.83

63.37

53.72

80.98

75.54

90.52

3

38

Slovakia

71.93

55.14

59.6

78.49

78.27

88.14

-9

39

Timor-Leste

71.79

61.44

50.61

78.51

75.85

92.54

-19

40

Fiji

71.2

68.32

60.99

67.72

71.21

87.74

4

41

Gabon

70.65

61.17

51.8

70.58

79.62

90.09

15

42

North Macedonia

70.44

57.91

50.48

83.42

70.96

89.44

-6

43

Dominican Republic

69.87

68.62

51.5

84.42

77.71

67.13

-8

44

Samoa

69.28

57.39

57.47

66.44

76.36

88.75

-22

45

Seychelles

68.56

59.01

56.11

71.01

69.82

86.84

-8

46

Tonga

68.39

59.19

53.1

62.45

74.26

92.96

-1

47

Belize

68.32

53.15

48.25

63.99

81.36

94.83

7

48

OECS

68.08

55.27

47.96

68.79

75.98

92.4

20

49

Italy

68.01

58.69

50.32

74.4

67.22

89.41

-3

50

Mauritania

67.52

57.75

49.19

73.77

67.79

89.08

-17

51

Mauritius

67.31

51.35

49.55

68.35

79.58

87.71

6

52

Ghana

67.13

64.44

44.93

75.4

71.97

78.93

-2

53

Panama

66.75

54.14

55.07

63.15

71.36

90

30

54

Liberia

66.61

56.43

41.48

75.08

79.61

80.46

6

55

Romania

66.42

57.44

45.17

70.79

71.36

87.34

-6

56

Sierra Leone

66.36

56.48

46.03

68.96

75.15

85.17

8

57

United States

65.49

62.38

55.65

68.81

62.56

78.03

-2

58

Gambia

65.49

59.1

46.47

62.95

72.8

86.12

0

59

Uruguay

65.18

48.64

42.52

76.72

67.15

90.89

-8

60

Croatia

64.2

54.15

44.08

73.52

60.22

89.04

-12

61

South Korea

64.06

48.77

55.11

69.23

59.12

88.05

1

62

Ukraine

63.93

64.43

58.77

75.85

73.77

46.82

-1

63

Brazil

63.8

61.52

47.29

66.81

61.3

82.11

19

64

Ivory Coast

63.69

57.47

49.99

70.7

70.29

70.02

-11

65

Andorra

63.3

56.13

39.1

67.39

61.48

92.41

7

66

Japan

63.14

55.21

53.45

67.19

54.44

85.43

4

67

Malta

62.96

44.29

51.25

65.06

65.02

89.18

6

68

Hungary

62.82

37.14

48.07

67.96

74.88

86.05

-1

69

Chile

62.25

65.01

41.94

64.1

57.77

82.41

-17

70

Bulgaria

60.78

50.62

40.26

67.71

59.1

86.22

-11

71

Congo-Brazzaville

60.58

51.68

40.76

62.31

62.44

85.72

-2

72

Central African Republic

60.15

50.68

40.79

65.16

67.3

76.82

4

73

Guyana

60.12

40.27

48.23

61.8

65.97

84.31

4

74

Senegal

59.43

53.46

42.45

58.05

67.29

75.93

20

75

Comoros

59.27

50.25

47.13

62.07

60.84

76.08

-4

76

Malawi

59.2

47.08

40.74

62.61

66.13

79.45

-13

77

Cyprus

59.04

51.97

41.78

64.5

48.67

88.3

-12

78

Papua New Guinea

58.35

50.27

42.32

56.76

57.01

85.39

13

79

Qatar

58.25

49.73

50.82

41.84

57.99

90.87

5

80

Albania

58.18

38.62

31.69

69.51

65.85

85.21

19

81

Botswana

57.64

50.93

39.18

54.05

68.18

75.87

-2

82

Zambia

57.33

44.94

42.5

63.88

63.64

71.69

13

83

Niger

57.05

49.71

43.14

63.56

63.95

64.91

-3

84

Paraguay

56.84

43.26

40.09

66.85

55.24

78.77

31

85

Thailand

56.72

51.87

45.94

49.61

55.36

80.79

2

86

Bosnia-Herzegovina

56.33

45.74

37.91

67.46

61.4

69.16

-5

87

Argentina

56.14

38.91

35.49

71.81

55.85

78.64

-21

88

Malaysia

56.09

44.66

48.67

46.26

62.72

78.16

19

89

Greece

55.37

44.48

35

63.22

49.41

84.73

-1

90

Nepal

55.2

51.86

43.11

68.63

60.88

51.52

-16

91

Northern Cyprus

54.84

44.33

34.94

58.06

49.67

87.21

-1

92

Benin

54.6

40.69

35.99

55.21

65.55

75.58

-3

93

Bolivia

54.09

34.87

37.3

62.41

63.06

72.8

31

94

Ecuador

53.76

41.27

43.93

58.75

53.18

71.68

16

95

Tanzania

53.68

46.72

42.04

54.02

59.19

66.46

2

96

Serbia

53.55

30.52

35.16

68.09

53.95

80.06

2

97

Brunei

53.47

46.03

48.19

43.58

43.7

85.85

20

98

Eswatini

52.86

44.89

34.92

43.39

59.58

81.52

-13

99

Kosovo

52.73

44.61

39.88

68.54

57.28

53.35

-24

100

Angola

52.67

38.68

30.25

56.94

63.82

73.66

4

101

Mozambique

52.63

39.65

40.97

63.73

65.09

53.69

4

102

Mongolia

52.57

41.26

36.15

59.57

64.98

60.89

7

103

Guinea

52.53

41.33

47.01

62.44

65.65

46.22

-25

104

Maldives

52.46

37.73

36.03

55.52

45.51

87.53

2

105

Burkina Faso

52.25

41.9

50.38

59.41

62.75

46.82

-19

106

Zimbabwe

52.1

36.71

38.46

54.2

52.35

78.8

10

107

Lesotho

52.07

40.55

33.14

44.15

56.55

85.94

15

108

Chad

51.89

48.67

43.75

59.1

64.5

43.4

-12

109

South Sudan

51.63

36.1

41.82

55.31

54.98

69.93

27

110

Guinea Bissau

51.36

41.27

36.25

55.5

51.54

72.26

-18

111

Haiti

51.06

48.58

37.03

60.68

67.21

41.8

-18

112

Israel

51.06

51.88

56.37

48.7

60.92

37.41

-11

113

Madagascar

50.8

37.99

30.7

55.35

52.48

77.5

-13

114

Georgia

50.53

34.25

37.44

57.8

56.88

66.31

-11

115

Colombia

49.8

48.5

35.43

69.16

45.8

50.12

4

116

Philippines

49.57

39.62

39.58

52.4

54.69

61.57

18

117

Kenya

49.41

35.91

31.83

59.8

53.12

66.39

-15

118

Equatorial Guinea

48.68

32.07

27.74

49.57

50.41

83.63

9

119

Mali

48.23

42.91

44.08

55.33

59.06

39.75

-5

120

Morocco / Western Sahara

48.04

44.25

36.21

51.36

52.72

55.66

9

121

Togo

48.03

38.18

36.01

46.85

58.25

60.87

-8

122

Nigeria

46.81

42.34

42.54

52.76

63.02

33.38

-10

123

Singapore

45.78

33.16

35.99

27.66

48.77

83.3

3

124

Mexico

45.55

47.86

36.59

60.88

54.72

27.7

-3

125

Burundi

45.44

41.98

38.61

47.86

50.35

48.39

-17

126

Algeria

44.64

38.9

32.29

48.03

46.3

57.68

13

127

Indonesia

44.13

36.59

32.57

54.79

49.66

47.04

-16

128

Kuwait

44.06

33.04

31.5

43.5

29.08

83.18

3

129

Tunisia

43.48

38.42

32.97

47.21

54.88

43.93

-11

130

Peru

42.88

31.86

35.42

53.21

44.72

49.19

-5

131

Cameroon

42.75

41.11

32.84

49.36

57.39

33.04

-1

132

Lebanon

42.62

46.74

30.31

48.64

43.41

43.99

8

133

Democratic Republic of Congo

42.31

40.47

34.77

48.08

56.28

31.94

-10

134

Oman

42.29

33.1

40.19

26.65

31.62

79.87

3

135

El Salvador

41.19

23.95

41.11

47.2

46.26

47.4

-2

136

Somalia

40.49

36.53

39.15

42.4

44.83

39.53

9

137

Libya

40.42

38.87

37.81

43.85

41.96

39.63

6

138

Guatemala

40.32

39.36

33.39

54.12

37.16

37.56

0

139

Sri Lanka

39.93

36.96

32.18

46.61

38.45

45.46

11

140

Hong Kong

39.86

27.4

44.76

36.76

46.67

43.72

-5

141

Kazakhstan

39.34

29.21

33.17

36.3

46.08

51.91

1

142

Honduras

38.51

30.22

31.38

46.3

41.01

43.62

4

143

Uganda

37.61

23.7

30.9

44.85

44.86

43.72

-15

144

Kyrgyzstan

37.46

26

40.1

44.05

43.37

33.75

-24

145

Ethiopia

36.92

31.46

34.73

51.07

37.87

29.48

-4

146

Rwanda

35.84

25.89

27.16

47.47

47.91

30.77

-2

147

Jordan

35.25

30.9

30.95

29.89

32.65

51.85

-15

148

Uzbekistan

35.24

25.55

32.99

41.97

35.88

39.83

0

149

Bangladesh

33.71

29.03

33.79

36.71

39.87

29.17

16

150

Laos

33.22

25.33

33.98

25.05

42.47

39.28

3

151

India

32.96

24.3

34.17

42.64

32.38

31.3

8

152

Bhutan

32.62

20.63

22.34

20.95

19.16

80

-5

153

Tajikistan

32.21

23.06

28.91

37.64

32.83

38.6

2

154

Yemen

31.45

32.01

29.16

36.87

33.07

26.15

0

155

Iraq

30.69

25.82

25.72

37.79

34.81

29.31

14

156

Sudan

30.34

29.34

30.15

33.52

40.64

18.05

-7

157

Bahrain

30.24

25.38

24.74

26.65

30.34

44.1

16

158

Pakistan

29.62

25.06

26.68

37.66

33.37

25.32

-6

159

Türkiye

29.4

19.69

26.09

32.42

33.44

35.37

-1

160

Venezuela

29.21

14.5

29.6

36.49

37.25

28.19

-4

161

Cambodia

28.18

17.42

23.79

35.47

29.3

34.92

-10

162

Saudi Arabia

27.94

23.83

42.28

21.35

28.47

23.74

4

163

Palestine

27.41

24.71

30.75

32.78

33.32

15.51

-6

164

United Arab Emirates

26.91

17.23

35.05

21.2

21.76

39.3

-4

165

Cuba

26.03

13.75

19.07

18.24

35.46

43.64

3

166

Belarus

25.73

13.27

36.14

19.04

36.65

23.52

1

167

Azerbaijan

25.47

17.44

16.15

35.02

30.2

28.57

-3

168

Djibouti

25.36

15.78

15.08

24.94

24.44

46.58

-7

169

Myanmar

25.32

23.99

32.38

18.55

36.04

15.64

2

170

Egypt

24.74

13.63

23.26

32.65

25.67

28.49

0

171

Russia

24.57

12.05

32.96

23.41

30.83

23.57

-9

172

Nicaragua

22.83

14.76

24.84

19.88

30.08

24.6

-9

173

Vietnam

19.74

13.81

19.15

19.16

20.97

25.62

1

174

Turkmenistan

19.14

7.63

15.9

31.94

13

27.24

1

175

Afghanistan

17.88

17.78

25.1

11.43

18.92

16.16

3

176

Iran

16.22

12.86

19.26

16.78

14.55

17.66

0

177

Syria

15.82

14

14.39

16.01

19.64

15.08

2

178

China

14.8

9.78

20.53

11.23

15.73

16.74

-6

179

North Korea

12.64

12.18

11.05

16.67

9.46

13.86

-2

180

Eritrea

11.32

10.81

15.46

8.35

11.69

10.29

0