ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ 15/3: Βασιλική διαταγή: "Θα γιορτάζουμε την Ελληνική Επανάσταση στις 25 Μαρτίου"

Η επέτειος του να γιορτάζουμε τον ξεσηκωμό του 1821 στις 25 Μαρτίου καθιερώθηκε μια μέρα σαν σήμερα, στις 15 Μαρτίου του 1838 από τον βασιλιά Όθωνα. Σκοπός ήταν να συνδεθεί η γιορτή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου με την Επανάσταση.

 

Ήταν επίσης επιθυμία (όπως λέγεται) του Αλέξανδρου Υψηλάντη και της Φιλικής Εταιρείας να γίνει κάτι τέτοιο, ώστε «να τονωθεί το φρόνημα των υπόδουλων Ελλήνων».

Ιστορικά, η Επανάσταση δεν άρχισε στις 25 Μαρτίου, ούτε ο Παλαιών Πατρών Γερμανός ευλόγησε το λάβαρο στην Αγία Λαύρα εκείνη την ημέρα και ούτε ποτέ το ευλόγησε, όπως γράφουν έγκυροι ιστορικοί.

 

Πολλοί υποστηρίζουν ότι ημερομηνία έναρξης της Επανάστασης θα έπρεπε να θεωρείται η 24η Φεβρουαρίου, οπότε άρχισε η επανάσταση Ελλήνων στη Βλαχία με την προκήρυξη του Αλέξανδρου Υψηλάντη: «Μάχου υπέρ Πίστεως και Πατρίδος».

 

Να πάρουμε όμως τα γεγονότα με τη σειρά: Στις 15 Μαρτίου με εντολή του Παπαφλέσσα, ο φίλος του Νικόλαος Σουλιώτης με τον Ανδρέα Πετμεζά έστησαν καρτέρι στο δρόμο Καλαβρύτων – Τρίπολης και σκότωσαν δύο Τούρκους σπαχήδες κοντά στο Λιβάρτσι. Όπως γράφει ο Γιάνης Κορδάτος στη Μεγάλη Ιστορία της Ελλάδας: «…επίσης, την ίδια ή την άλλη μέρα σκοτώθηκαν και μερικοί γυφτοχαρατζήδες κοντά στο Αγρίδι καθώς και τρεις τάταροι (ταχυδρόμοι). Έτσι το ντουφεκίδι άρχισε και τούρκικο αίμα χύθηκε».

 

Στις 21 Μαρτίου αρχίζει η πολιορκία των Καλαβρύτων. Αυτή είναι τυπικά και ουσιαστικά η πρώτη συντονισμένη πολεμική ενέργεια των επαναστατών Ελλήνων, που θα αποδώσει την πόλη σε χέρια ελληνικά μετά πέντε ημέρες. Στις 23 Μαρτίου οι Μανιάτες καταλαμβάνουν την Καλαμάτα και ο ξεσηκωμός των Ελλήνων ακούγεται και έξω από τα σύνορα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

 

Επίσης στις 23 Μαρτίου, οι άνδρες του Αντρέα Λόντου θέτουν υπό τον έλεγχό τους τη Βοστίτσα (σημερινό Αίγιο), ενώ ταραχή και επαναστατικός άνεμος πνέει στην Πάτρα από ημέρες, όμως στις 21 Μαρτίου ο Παναγιώτης Καρατζάς υποκινεί εξέγερση και σύντομα η πόλη περνάει στην κυριαρχία των Ελλήνων.

 

Ο Παλαιών Πατρών Γερμανός στις 25 Μαρτίου δεν ήταν στη μονή Αγίας Λαύρας, αλλά στην επαναστατημένη Πάτρα! Ο ιστορικός Σπυρίδων Τρικούπης, που αρχικά είχε υιοθετήσει τον μύθο της Αγίας Λαύρας στη δεύτερη έκδοση της «Ιστορίας της Ελληνικής Επαναστάσεως» το 1860, είναι κατηγορηματικός: «Ψευδής είναι η εν Ελλάδι επικρατούσα ιδέα ότι εν τη μονή της Αγίας Λαύρας ανυψώθη κατά το πρώτον η σημαία της ελληνικής επαναστάσεως…».

 

Ο φαναριώτης ποιητής Παναγιώτης Σούτσος πρότεινε το 1834 την καθιέρωση εορτασμού της Ελληνικής Επανάστασης την 25η Μαρτίου, αναφέροντας ότι ήταν η ημέρα γενίκευσης της επανάστασης στην Πελοπόννησο και αναγέννησης της Ελλάδας, σε υπόμνημα το οποίο ο πρωθυπουργός Ιωάννης Κωλέττης υπέβαλε στον Όθωνα ως πρόταση σχεδίου νόμου. Και το 1838 με Διάταγμα του «ελέω Θεού Βασιλέως της Ελλάδος» Όθωνα, ορίζεται η 25η Μαρτίου ως ημέρα εθνικής γιορτής.