Όσο η Άγκυρα δεν ξεχνά το αναθεωρητικό της αφήγημα είναι εμφανές πως δεν μπορεί να καταγραφεί ουσιαστική πρόοδος στις ελληνοτουρκικές σχέσεις
Οι νέες προκλητικές αναφορές του Τούρκου προέδρου για το Κυπριακό- που προκάλεσαν την αντίδραση Αθήνας και Λευκωσίας- δείχνουν πως ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εμμένει στη σκληρή γραμμή σε μια σειρά θεμάτων. Όσο η Άγκυρα δεν ξεχνά το αναθεωρητικό της αφήγημα είναι εμφανές πως δεν μπορεί να καταγραφεί ουσιαστική πρόοδος στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και δεν μπορεί να ανοίξει η συζήτηση για τη λεγόμενη βαριά ατζέντα.
Να σημειωθεί εδώ πως οι νέες δηλώσεις του Τούρκου προέδρου - ο οποίος συνεχίζει να μιλά περί «δύο κρατών» - έρχονται σε μια χρονική συγκυρία που υπάρχει κινητικότητα στο Κυπριακό. Στην Αθήνα διπλωματικές πηγές σημειώνουν πως «κάθε ενέργεια για τη διαμόρφωση τετελεσμένων στα κατεχόμενα συνιστά εξαιρετικά αρνητική εξέλιξη». Αυτό που ξεκαθαρίζουν οι ίδιες πηγές είναι πως «σταθερή επιδίωξη παραμένει η επανένωση της Κύπρου στο συμφωνημένο πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών, προς όφελος όλων των Κυπρίων, καθώς και της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας».
Άμεση ήταν η απάντηση της Λευκωσίας στις δηλώσεις του κ. Ερντογάν, με τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκο Χριστοδουλίδη να τονίζει πως υπάρχει μια παράνομη κατοχή στην Κύπρο εδώ και 50 χρόνια. Με το υπουργείο Εξωτερικών της Κύπρου να καταδικάζει την παράνομη μετάβαση του Προέδρου της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και άλλων Τούρκων αξιωματούχων στα κατεχόμενα με σκοπό την εγκαινίαση ενός έργου «το οποίο αναδεικνύει και προβάλλει την αποσχιστική οντότητα, κατά παράβαση της διεθνούς νομιμότητας και των σχετικών Ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ».
Μέσα σε αυτό το τοπίο η επόμενη συνεδρίαση του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας και Τουρκίας πάει όλο και πιο πίσω, ωστόσο ταυτόχρονα στόχος είναι να μην κλείσουν εντελώς οι δίαυλοι επικοινωνίας. Από την Αθήνα έχουν επανειλλημένα επισημάνει πως «το ότι διαφωνούμε δεν σημαίνει ότι δεν συζητάμε» αλλά παράλληλα καθιστούν σαφές «το ότι συζητάμε δεν σημαίνει ότι κάνουμε εκπτώσεις από τις θέσεις μας και αυτό αποδεικνύεται στην πράξη».
Τα βλέμματα τώρα στρέφονται στη συνάντηση που αναμένεται να έχουν οι υπουργοί Εξωτερικών των δύο χωρών στα μέσα του μήνα, στο περιθώριο της συνόδου του ΝΑΤΟ. Να σημειωθεί πως ο Γιώργος Γεραπετρίτης - που επισκέφθηκε την προηγούμενη εβδομάδα την Κωνσταντινούπολη και είχε σειρά συναντήσεών - παρακάθισε την Παρασκευή σε ανεπίσημο ιδιωτικό δείπνο κατόπιν πρόσκλησης του Χακάν Φιντάν.
Ουσιαστικά η Άγκυρα υιοθετεί μια διπλή στρατηγική. Από τη μία πλευρά εμμένει στη σκληρή γραμμή στο Κυπριακό και ταυτόχρονα επιλέγει να ανεβάσει τους τόνους για μια σειρά θεμάτων (όπως φάνηκε και όταν ανακοινώθηκε από την Αθήνα ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός). Ωστόσο ταυτόχρονα ο Τούρκος πρόεδρος δεν θέλει να φανεί πως «τορπιλίζει» το διάλογο, καθώς συνεχίζει να κοιτά προς τη Δύση και πρόσφατα βρέθηκε στη Ρώμη και συναντήθηκε με την Τζ. Μελόνι.
Διπλωματικό σπριντ της Αθήνας
Δεδομένο είναι πως με ενδιαφέρον αναμένεται το πώς θα επιλέξει να τοποθετηθεί ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ για μια σειρά θεμάτων, που αφορούν ευρύτερα την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Την ίδια στιγμή έχουν «φουντώσει» οι συζητήσεις σε επίπεδο Ε.Ε. για την ευρωπαϊκή άμυνα, θέμα για το οποίο ενδιαφέρεται ιδιαιτέρως η ελληνική πλευρά.
Μέσα σε ένα σύνθετο γεωπολιτικό σκηνικό από την Αθήνα επιχειρούν ένα διπλωματικό σπριντ και σε εξέλιξη είναι μια σειρά επαφών. Την προηγούμενη εβδομάδα ο Κυριάκος Μητσοτάκης συμμετείχε στο συνέδριο του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος στη Βαλένθια και είχε κύκλο επαφών. Το μήνυμα που εξέπεμψε είναι πως η ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας είναι πλέον επιτακτική. Παράλληλα υπογράμμισε ότι οι συνεργασίες της ΕΕ στον τομέα της άμυνας με χώρες εκτός ΕΕ, δεν πρέπει να αντιβαίνουν στα στρατηγικά συμφέροντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και οφείλουν να λαμβάνουν υπόψη τα συμφέροντα όλων των κρατών μελών ως προς την ασφάλεια και την άμυνα.
Tο επόμενο διάστημα αναμένονται μια σειρά κινήσεων στη διπλωματική σκακιέρα , ενώ το βλέμμα παραμένει στραμμένο στην ευρύτερη περιοχή. Να σημειωθεί εδώ πως τριμερή Σύνοδο Κορυφής Ελλάδας- Κύπρου – Ισραήλ επιθυμεί να φιλοξενήσει στο Ισραήλ ο Μπενιαμίν Νετανιάχου όπως είπε στον Νίκο Χριστοδουλίδη, σε συνάντηση που είχαν στην Ιερουσαλήμ. Παράλληλα σε ανακοίνωση που εξέδωσε το γραφείου του Ισραηλινού πρωθυπουργού αναφέρεται πως η συμφωνία για το καλώδιο ηλεκτρικής ενέργειας (IMEC) που συνδέει τις δύο χώρες- και, στο μέλλον, θα συνδέει την Κύπρο με την Ευρώπη – θα υπογραφεί φέτος.
Κατερίνα Κοκκαλιάρη
