Ο Συνήγορος του Πολίτη απέστειλε επιστολή-παρέμβαση προς την υπουργό Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, εκφράζοντας σοβαρές ενστάσεις για τη νέα διαδικασία καταβολής κοινωνικών επιδομάτων μέσω προπληρωμένης κάρτας. Σύμφωνα με όσα αναφέρονται στην επιστολή, ο τρόπος αυτός επιβάλλει περιορισμούς στη διάθεση των χρημάτων, καθώς μόνο το 50% του ποσού μπορεί να αξιοποιηθεί αποκλειστικά για αγορές μέσω POS, κάτι που έρχεται σε αντίθεση με τον χαρακτήρα των επιδομάτων ως ασφαλιστικών παροχών.
Ο ΣτΠ επισημαίνει ότι ο περιορισμός στην ανάληψη μετρητών είναι ουσιαστικά παράνομος, αφού καταργεί τη δυνατότητα των δικαιούχων να διαχειρίζονται ελεύθερα τα επιδόματά τους, περιορίζοντας την ικανότητά τους να καλύψουν βασικές ανάγκες διαβίωσης.
Η παρέμβαση βασίστηκε σε πλήθος αναφορών πολιτών, οι οποίοι διαμαρτυρήθηκαν για τον περιορισμό χρήσης του επιδόματος ανεργίας, της γονικής άδειας και των παροχών μητρότητας, μετά την εφαρμογή της νέας διαδικασίας πληρωμής από τα μέσα Μαρτίου.
Συνήγορος του Πολίτη: Με το νέο σύστημα οι δικαιούχοι δυσκολεύονται να καλύψουν στοιχειώδεις υποχρεώσεις
Στην επιστολή τονίζεται ότι τα συγκεκριμένα επιδόματα έχουν την ίδια νομική φύση με τις συντάξεις, αφού παρέχονται σε περιπτώσεις κοινωνικού κινδύνου (όπως ανεργία ή μητρότητα) και εξυπηρετούν την προστασία της προσωπικότητας και τη συμμετοχή του ατόμου στην οικονομική και κοινωνική ζωή, σύμφωνα με το Σύνταγμα και τον Αστικό Κώδικα (άρθρα 5, ΑΚ 57, ΑΚ 361).
Ο ΣτΠ αναγνωρίζει ότι η πρόθεση του υπουργείου ήταν η πάταξη της φοροδιαφυγής μέσω της χρήσης ηλεκτρονικών συναλλαγών, ωστόσο τονίζει πως δεν έχουν ληφθεί υπόψη πρακτικά ζητήματα, όπως το γεγονός ότι πολλές νόμιμες δαπάνες —π.χ. ενοίκια ή δόσεις δανείων— δεν μπορούν να εξοφληθούν μέσω POS. Αντίθετα, αυτές απαιτούν μεταφορές μετρητών ή τραπεζικά εμβάσματα, τα οποία όμως δεν είναι εφικτά εάν το ήμισυ του ποσού δεσμεύεται για αγορές μέσω της κάρτας.
Ο Συνήγορος υπογραμμίζει ότι, υπό το νέο σύστημα, οι δικαιούχοι δυσκολεύονται να καλύψουν στοιχειώδεις υποχρεώσεις όπως στέγαση, δανειακές υποχρεώσεις, κοινόχρηστα ή έξοδα μεταφοράς προστατευόμενων μελών, κάτι που παραβιάζει την οικονομική αυτονομία τους.
Καταλήγοντας, καλεί την κυβέρνηση να προχωρήσει άμεσα σε νομοθετική ή κανονιστική ρύθμιση, προκειμένου να αρθούν οι περιορισμοί που δυσχεραίνουν τη χρήση των επιδομάτων και να διασφαλιστεί η δυνατότητα των πολιτών να καλύπτουν απρόσκοπτα τις βασικές τους ανάγκες.
