Στεγαστικό πρόβλημα στην Ευρώπη

Ημερίδα, σήμερα, για το δικαίωμα στη στέγαση από το Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, το Ιδρυμα Ρόζα Λούξεμπουργκ, το Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς και το transform!europe ● Συγκλονίζουν τα στοιχεία για αστέγους και αύξηση στεγαστικού κόστους ● Στην κορυφή, η Ελλάδα.

Σε οξύ, οξύτατο πρόβλημα των ευρωπαϊκών κοινωνιών και όχι μόνον, αναδεικνύεται το στεγαστικό, πτυχές του οποίου αλλά και θετικά πρότυπα κάποιων (λίγων) ευρωπαϊκών πόλεων θα τεθούν επί τάπητος στη σημερινή ημερίδα που συνδιοργανώνουν το Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, το Ιδρυμα Ρόζα Λούξεμπουργκ, το Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς και το transform!europe.

Υπό τον γενικό τίτλο «Η στέγη δεν είναι προνόμιο, είναι δικαίωμα!», η εκδήλωση στα γραφεία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Αθήνα αποτελεί έναν ενδιάμεσο σταθμό της πανευρωπαϊκής καμπάνιας – έχουν προηγηθεί εκδηλώσεις σε Μαδρίτη και Μασσαλία, ενώ θα ακολουθήσουν αντίστοιχες σε Ρώμη, Δουβλίνο και Παρίσι, με τελική κατάληξη, τον Νοέμβριο, στη συνεδρίαση για τη στεγαστική κρίση στο Ευρωπαϊκό Φόρουμ των Αριστερών, Πρασίνων και Προοδευτικών Δυνάμεων.

Στόχος της εκδήλωσης είναι «η ενίσχυση του διαλόγου και της συνεργασίας μεταξύ κινημάτων βάσης, ενώσεων ενοικιαστών, πολιτικών ηγετών και θεσμών, προκειμένου να αναπτυχθούν στρατηγικές απαντήσεις στην κρίση στέγασης, με ιδιαίτερη έμφαση στην καταπολέμηση της χρηματιστικοποίησης για την υποστήριξη του δικαιώματος στη στέγαση» –στόχος που επιβεβαιώνεται και από τη μεγάλη γκάμα ομιλητών.

Πρωταθλήτρια… Ελλάδα

Η γλώσσα των αριθμών εδώ λέει την αλήθεια, αφού σύμφωνα με τα στοιχεία των διοργανωτών, πανευρωπαϊκά «μεταξύ 2010 και 2023, το μέσο ενοίκιο στην Ε.Ε. αυξήθηκε κατά 22% και οι τιμές κατοικιών κατά 48%. Οι μισθοί δεν ακολούθησαν αντίστοιχη ανοδική πορεία, με την αγοραστική τους δύναμη να μειώνεται λόγω του υψηλού πληθωρισμού των τελευταίων ετών. Κατά την ίδια περίοδο, το 10,6% των ανθρώπων σε πόλεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης ζούσε σε νοικοκυριά που δαπανούσαν πάνω από το 40% του διαθέσιμου εισοδήματός τους για στέγαση – ένα φαινόμενο που ενισχύθηκε από τις αυξανόμενες ενεργειακές δαπάνες, εν μέρει ως αποτέλεσμα του πολέμου στην Ουκρανία».

Επισημαίνεται ότι «το υψηλότερο ποσοστό καταγράφηκε στις ελληνικές πόλεις (31%), ενώ το χαμηλότερο στην Κύπρο (3,4%) και την Κροατία (3,5%). Η έλλειψη αξιοπρεπούς, προσιτής στέγασης έχει επιδεινωθεί, ενώ ο αριθμός των αστέγων έχει φτάσει σε πρωτοφανή επίπεδα: περίπου 1,3 εκατομμύριο Ευρωπαίοι κοιμούνται χωρίς στέγη κάθε βράδυ». Εξάλλου, «η κρίση πλήττει δυσανάλογα την εργατική τάξη, τη διαρκώς πιεζόμενη μεσαία τάξη και τους νέους, ενώ οι γυναίκες, τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα και οι μετανάστες αντιμετωπίζουν επιπλέον διακρίσεις».

Ανά χώρα

Ομως, το Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς μαζί με τα ιδρύματα και τα ινστιτούτα που συμμετέχουν στην καμπάνια έχουν συγκεντρώσει στοιχεία και ανά χώρα:

ΙΤΑΛΙΑ: 983.000 νοικοκυριά ζουν στο ενοίκιο. Σε απόλυτη φτώχεια, ποσοστό 17,6% του συνολικού μόνιμου πληθυσμού. Περίπου 150.000 οικογένειες απειλούνται με έξωση.

ΕΛΛΑΔΑ: Η χειρότερη στεγαστική κρίση στην Ε.Ε. Σήμερα, το 74,6% των ενοικιαστών ξοδεύει περισσότερο από το 40% του εισοδήματός του για τη στέγαση.

ΑΥΣΤΡΙΑ: Το κόστος της στέγασης έχει αυξηθεί δραματικά.

ΦΙΝΛΑΝΔΙΑ: Η δεξιά κυβέρνηση εφαρμόζει πολιτικές λιτότητας, περικόπτοντας όλα τα κοινωνικά επιδόματα, συμπεριλαμβανομένης της στεγαστικής βοήθειας. Οι εξώσεις στις μεγάλες πόλεις έχουν αυξηθεί κατά 25% και ο αριθμός των αστέγων βρίσκεται σε άνοδο.

ΓΑΛΛΙΑ: Περισσότεροι από 330.000 άνθρωποι είναι άστεγοι και η ενεργειακή φτώχεια αυξάνεται, με το 2023, το 26% των νοικοκυριών να δυσκολεύεται να θερμάνει το σπίτι του. Παρά τα 3,2 εκατ. άδεια σπίτια, οι ρυθμοί οικοδόμησης μειώνονται.

ΟΥΓΓΑΡΙΑ: Από τα 9,6 εκατ. κατοίκων της χώρας, τα 2,5 εκατ. δαπανούν το 40% του εισοδήματός τους σε έξοδα στέγασης, με ανεπαρκείς υποδομές, έλλειψη θέρμανσης και υπερπληθυσμό. Οι τιμές έχουν αυξηθεί κατά 10% έως 20% ετησίως από το 2020.

ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ: Οι τιμές των ακινήτων αυξήθηκαν κατά 106% μεταξύ 2015 και 2023.

ΓΕΡΜΑΝΙΑ: Το 2023, το 13% του γερμανικού πληθυσμού ζούσε σε νοικοκυριά που επιβαρύνονταν υπερβολικά από το κόστος στέγασης (δαπάνησαν περισσότερο από το 40% του συνολικού διαθέσιμου εισοδήματός τους για στέγαση). Ο μέσος όρος της Ε.Ε. ήταν 8,8%. Υπάρχει έλλειψη τουλάχιστον 5 εκατ. κατοικιών κοινωνικής στέγασης.

ΙΣΠΑΝΙΑ: Η χώρα βιώνει τη δεύτερη μεγάλη στεγαστική κρίση του 21ου αιώνα. Η πρώτη ήταν η κρίση των στεγαστικών δανείων, ενώ τώρα είναι κρίση ενοικίων.

ΚΥΠΡΟΣ: Μια επιδεινούμενη στεγαστική κρίση είναι σε εξέλιξη. Επιπλέον, 200.000 άνθρωποι, εκτοπισμένοι από την τουρκική εισβολή του 1974, εξακολουθούν να μην έχουν πρόσβαση στην περιουσία τους.

ΤΣΕΧΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ: Οι τιμές ενοικίασης έχουν αυξηθεί κατά 100% τα τελευταία 15 χρόνια και αναμένεται να αυξηθούν περαιτέρω.

Το πρόγραμμα

Η ημερίδα θα ξεκινήσει… ανάποδα, από ένα workshop όπου συμμετέχοντες/ουσες θα μοιραστούν προσωπικές εμπειρίες και ιδέες σχετικά με τη στεγαστική κρίση (στη 1 μ.μ.). Στην εναρκτήρια συνεδρία, θα χαιρετίσουν οι: Boris Kanzleiter, Μαρία Ρεπούση, Κώστας Αρβανίτης και Ολγα Νάσση. Στην πρώτη συνεδρία, θα καταθέσουν τις εμπειρίες τους εκπρόσωποι σωματείων ενοικιαστών και ομάδων για τη στέγαση: Silvia Paoluzzi, Ιταλία, Fernando de los Santos, Ισπανία, Νίκος Βράντσης, Ελλάδα.

Στη δεύτερη συνεδρία, με θέμα «Στρατηγικές κατά της κερδοσκοπίας και στεγαστική χρηματοδότηση», θα μιλήσουν οι: Wenke Christoph, Die Linke - πρώην υφυπουργός Αστικής Ανάπτυξης και Στέγασης της Γερουσίας του Βερολίνου, Θεανώ Φωτίου, Νίκος Παππάς (κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ.), Νικόλας Φαραντούρης, Μαρία Στρατηγάκη. Στις 7 μ.μ., τέλος, θα γίνει η σύνοψη με συγκεκριμένες δεσμεύσεις για το μέλλον, από τον Walter Baier, πρόεδρο του Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς.

Νίκος Παπαδημητρίου