Γιάννης Πανούσης: Ανέξοδες κραυγές κι αδιέξοδες τακτικές

Πώς μπορεί ένα όχημα να προχωράει προς τα εμπρός όταν όλοι, ακόμα και ο οδηγός, κοιτάνε προς τα πίσω;

 

Μην είσαι κακομοίρης λογιστής

και μετράς τις εποχές με τη σειρά τους

Αργ.Μαρνέρος, Ζωρεθαμύρα

 

Έχω αναρωτηθεί και στο παρελθόν. Από ποιο δρόμο πας προς τη Νέα-μεταΚορονοϊό- Ελλάδα; Με ποιον οδηγό και ποιες γραμμές σταθερής τροχιάς και με ποιον θεσμικό τροχο-νόμο;

 

Και οι προς επιβίβασιν πολίτες έχουν απαλλαγεί οριστικά από την «καταστροφική γοητεία» της γενικής αντί-στασης προς κάθε κανόνα και όριο ή κατατρύχονται ακόμα από τα ιδεολογήματα ότι ο οδηγός, ο τροχονόμος, ο κατασκευαστής του δρόμου, το κυκλοφοριακό σύστημα συγκροτούν συνωμοτική ομάδα από την οποία μόνον οι ίδιοι έχουν ξεφύγει γι’ αυτό δικαιούνται να μη σέβονται διαβάσεις και σηματοδότες;

 

Σε κάθε περίπτωση το ερώτημα είναι αν με όλες αυτές τις «ηρεμιστικές φοβίες» ο δρόμος προς τη Νέα Ελλάδα περνάει μέσα από την καθ’ ημάς Ανατολή, την καθ’ ημάς Δύση, την καθ’ ημάς Ευρώπη ή από την καθ’ ημάς (αυτό)καταστροφή. Ευρωσκεπτικισμός αλά Ζορμπά the Greek ή σχέδιο επιβίωσης μέσα στην Ενωμένη Ευρώπη; that’s the question.

 

Από την άλλη αναρωτιέμαι: Ποια είναι άραγε η διεκδικούμενη ή και «κατοχυρωμένη» συνταγή εξόδου από την [υγειονομική, οικονομική, θεσμοπαρεκκλίνουσα] κρίση; Να μην τιμωρηθεί κανένας; Να τιμωρηθούν όλοι οι άλλοι; Να μην εμπιστευόμαστε τους δικαστές, τους βουλευτές, τους δικηγόρους, τους γιατρούς, τους νόμους αλλά μόνο το ένστικτο ή την κομματική γραμμή; Να περάσει η κρίση για να κάνουμε ακριβώς τα ίδια;

 

Οι θεσμοί σε κρίση αξιοπιστίας, οι πανταχόθεν βαλλόμενοι πολίτες σε νευρική κρίση, οι περισσότεροι ψύχραιμοι σε κρίση λογικού αδιεξόδου.

 

Πώς μπορεί ένα όχημα να προχωράει προς τα εμπρός όταν όλοι, ακόμα και ο οδηγός, κοιτάνε προς τα πίσω;

 

Η αισιοδοξία είναι το όπιο του λαού, είχε γράψει ο Κούντερα. Στην περίπτωσή μας όμως μάλλον ισχύει κάτι άλλο. Η αντιφατικότητα είναι το όπιο των αμήχανων (ή και των ενόχων).

 

Αυτή η χώρα, ως πολιτική, κοινωνία, πολιτισμός, καθημερινότητα, πρέπει να χτισθεί από την αρχή. Μακάρι να μπορούσαμε να κάνουμε αναστολή λειτουργίας, να διορθώναμε τα επί 200 χρόνια κακώς κείμενα, και να ξανανοίγαμε έχοντας αλλάξει τα πάντα (και κυρίως τους εαυτούς μας).

 

Δεν γνωρίζω αν το πεπρωμένο της Ελλάδας είναι να ζει στους αιώνες των αιώνων. Είμαι βέβαιος όμως ότι έτσι δεν θα μπορέσει να κρατήσει στη ζωή τους έλληνες. Άρα Ελλάδα χωρίς έλληνες τί νόημα θα έχει;

 

Και ποιά είναι η απάντηση της Αριστεράς, ποιό είναι το αφήγημα της απ-έλευθέρωσης,όχι μόνον από το νεοφιλελευθερισμό αλλά κι από τα νεοσταλινικά ανακλαστικά των κλειστών[τάχα] ‘καθαρών’ τακτικιστών;

 

Μπορεί ορισμένοι να ισχυρίζονται ότι στην πολιτική «όλα επιτρέπονται» αλλά θέλω να πιστεύω πως η Αριστερά έχει απορρίψει αυτή τη λογική και δεν σχεδιάζει να υπερβεί την μετα-πανδημική κρίση επιτρέποντας τα ανεπίτρεπτα. Εξηγούμαι:

 

-Δεν επιτρέπεται να χαρακτηρίζουμε την πολιτική αμηχανία του κόμματος ή την προσωπική/συλλογική αβουλία της ηγετικής ομάδας ως στρατηγική.

 

-Δεν επιτρέπεται να βαφτίζουμε «συντρόφους» και «συναγωνιστές» τους γυρολόγους και τους κηπουρούς που παίζουν διπλούς και τριπλούς ρόλους (προς όλα τα κόμματα και προς κάθε πηγή εξουσίας).

 

-Δεν επιτρέπεται να κατά-δικάζουμε όσους αμφισβήτησαν την κομματική γραμμή αφενός διότι η κομματική γραμμή ουδέποτε ήταν «καθαρή» και «ευθεία» κι αφετέρου διότι πρέπει να έχουμε μεσοπρόθεσμα μεγαλύτερη εμπιστοσύνη σ’ αυτούς απ’ ότι στους όψιμους «προεδρικούς».

 

-Δεν επιτρέπεται στα «απομεινάρια» της χθεσινής μέρας που όχι μόνο δεν είχαν το πολιτικό σθένος να αναλάβουν τις ευθύνες τους για την εκλογική ήττα που όχι μόνον γυρολογούν στα κανάλια αυτοαναιρούμενοι που όχι μόνον αναζητούν σε όλα τα πολιτικά μήκη και πλάτη εγγυήσεις επιβίωσης (με διμερείς ή τριμερείς «συμφωνίες»), να συνεχίζουν να συγκροτούν τη «νομενκλατούρα της αποτυχίας».

 

Θα αγωνιστούμε να ξαναβρεί η Αριστερά το δρόμο της προς την κοινωνία και προς την Νέα Δια- Κυβέρνηση

 

Θεωρούμε όπως πολιτικά και ηθικά ανεπίτρεπτο η Αριστερά της επόμενης μέρας ν’ αποτελείται από τα χθεσινά πρόσωπα ή από τους «παλίμψηστους» ρολίστες που στη σημερινή φάση – ελλείψει άλλων εργοδοτών – το «παίζουν» αριστεροί.

 

Αν υπάρχει ένα σύνθημα για την επόμενη μέρα δεν είναι το ‘Ζήτω ο αριστερο-σοσιαλ-καπιταλισμός’ με κόκκινη[ή ροζ;] απόχρωση, ούτε βέβαια το ’Εμπρός της γης οι κολασμένοι’ αλλά το ‘Όσοι ειλικρινείς, έντιμοι, συνεπείς, αδέσμευτοι εξακολουθούν να πιστεύουν στα οράματα της Αριστεράς είναι καλοδεχούμενοι’ για ν’αλλάξουμε το κόμμα και τους αριστερούς προτού αλλάξουμε την χώρα.’

 

(Ο Γιάννης Πανούσης είναι καθηγητής εγκληματολογίας, πρώην υπουργός)