Νέα έκθεση του ΟΟΣΑ με τίτλο «Πώς είναι η ζωή των παιδιών στην Ψηφιακή Εποχή;» που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα αποκαλύπτει κρίσιμες προκλήσεις για την ευημερία των παιδιών στην Ελλάδα, με ιδιαίτερη έμφαση στην εκτεταμένη χρήση ψηφιακών συσκευών και τους σχετιζόμενους κινδύνους για την ψυχική υγεία των εφήβων.
Ανησυχία προκαλούν και τα ποσοστά διαδικτυακού εκφοβισμού. Το 2021-22, το 17% των εφήβων 11 έως 15 ετών στην Ελλάδα δήλωσαν ότι υπήρξαν θύματα cyberbullying, ποσοστό που κινείται πάνω από τον μέσο όρο των χωρών του ΟΟΣΑ.
Επιπλέον, σχεδόν ένας στους τέσσερις μαθητές ένιωσαν δυσφορία όταν προσωπικές τους πληροφορίες κοινοποιήθηκαν διαδικτυακά χωρίς τη συγκατάθεσή τους.
Η Ελλάδα παρουσιάζει επίσης ένα από τα υψηλότερα ποσοστά εφήβων που βιώνουν άγχος όταν δεν έχουν πρόσβαση στις ψηφιακές τους συσκευές. Το 23% των 15χρονων – κυρίως κορίτσια – δήλωσαν ότι αισθάνονται νευρικότητα ή ανασφάλεια χωρίς το κινητό τους, ενώ το 20% παραδέχεται πως παραμελεί άλλες δραστηριότητες (όπως άθληση ή χόμπι) για να χρησιμοποιεί τα social media.
Η έκθεση υπογραμμίζει ότι τα παιδιά από μονογονεϊκές οικογένειες ή μεταναστευτικό υπόβαθρο είναι ακόμη πιο εκτεθειμένα σε προβληματικές ψηφιακές συμπεριφορές, συχνά εξαιτίας ελλιπούς γονικής καθοδήγησης ή περιορισμένων κοινωνικών πόρων. Οι ανισότητες αυτές, όπως επισημαίνεται, αντικατοπτρίζονται και στο ψηφιακό περιβάλλον.
Σύμφωνα με την έκθεση, το 98% των 15χρονων στις χώρες του ΟΟΣΑ διαθέτει smartphone, γεγονός που αποτυπώνει την καθολική παρουσία των ψηφιακών συσκευών στην καθημερινότητα των εφήβων. Η μελέτη περιλαμβάνει 45 διεθνώς συγκρίσιμους δείκτες, οι οποίοι καταγράφουν την πρόσβαση και τη χρήση ψηφιακών τεχνολογιών από τα παιδιά, τις εμπειρίες τους στο διαδίκτυο, καθώς και τις πρακτικές που είτε περιορίζουν είτε εντείνουν τους σχετικούς κινδύνους.
Ενδεικτικά, μόλις το 51% των 15χρονων δηλώνει ότι γνωρίζει πώς να ρυθμίζει τις συσκευές του ώστε να προστατεύει την ιδιωτικότητά του, ενώ το 27,6% παραδέχεται ότι έχει κοινοποιήσει ψευδείς πληροφορίες στα κοινωνικά δίκτυα. Παράλληλα, το 17% των εφήβων αναφέρει ότι νιώθει άγχος ή νευρικότητα όταν δεν έχει πρόσβαση στις ψηφιακές του συσκευές.
«Είναι καθοριστικό όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς να συνεργαστούν για την προστασία και υποστήριξη των παιδιών στο ψηφιακό περιβάλλον, λαμβάνοντας υπόψη και τις συνθήκες της ζωής τους εκτός διαδικτύου, καθώς οι κίνδυνοι και στα δύο περιβάλλοντα συχνά ενισχύονται αμοιβαία», δήλωσε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΟΣΑ Ματίας Κόρμαν.
«Η ενίσχυση της ρύθμισης, η προώθηση της ψηφιακής παιδείας, η στήριξη των γονέων και εκπαιδευτικών, η συστηματική συλλογή δεδομένων και η ενσωμάτωση της φωνής των παιδιών στις πολιτικές μπορούν να συμβάλλουν καθοριστικά σε ένα πιο ασφαλές και ωφέλιμο ψηφιακό περιβάλλον».
