«Κίτρινη κάρτα» Κομισιόν σε Ελλάδα για τους συντελεστές ΦΠΑ


Ζητά να συμμορφωθεί άμεσα με οδηγία που επιτρέπει μειωμένους συντελεστές ΦΠΑ σε βασικά αγαθά • Δίνει δίμηνη προθεσμία στην κυβέρνηση Μητσοτάκη, η οποία έχει καθυστερήσει ήδη... 1,5 έτος να ενσωματώσει την οδηγία • «Η μείωση του ΦΠΑ, από μόνη της, δεν επαρκεί...» αναφέρει μελέτη που φιλοξενεί η Τράπεζα της Ελλάδος.

 

Το δάχτυλο κουνά για άλλη μια φορά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην ελληνική κυβέρνηση, η οποία δείχνει να... ξεχνά συστηματικά να ενσωματώσει ευρωπαϊκές οδηγίες που μπορούν να ανακουφίσουν τους πολίτες από τη συνεχή μάστιγα της ακρίβειας και του πληθωρισμού

 

Η Κομισιόν λοιπόν εγκαλεί την Ελλάδα (όπως και το Βέλγιο, τη Βουλγαρία, την Ισπανία και τη Ρουμανία) επειδή δεν ενσωμάτωσε οδηγία για τους συντελεστές ΦΠΑ. Τι αναφέρει αυτή η οδηγία; Η εν λόγω οδηγία επιτρέπει στα κράτη-μέλη να εφαρμόζουν μειωμένους ή ακόμη και μηδενικούς συντελεστές ΦΠΑ σε βασικά αγαθά, όπως τρόφιμα, φάρμακα και προϊόντα για ιατρική χρήση.

 

Σημειώνεται ότι σχεδόν σύσσωμη η αντιπολίτευση (καθώς και η πλειονότητα της κοινωνίας) ζητά εντόνως τα τελευταία χρόνια να μειωθούν δραστικά οι συντελεστές ΦΠΑ, καθώς σημαντικό ποσοστό των νοικοκυριών αδυνατεί ή δυσκολεύεται να τα βγάλει πέρα οικονομικά

 

Ωστόσο, η κυβέρνηση κωφεύει και επιχειρεί με έωλα επιχειρήματα (όπως πχ. ότι τυχόν μείωση δεν θα είναι «αποτελεσματική» για τον τελικό καταναλωτή) να ξεγλιστρήσει από τη συζήτηση και να αποφύγει να κάνει το αυτονόητο. Την ίδια ώρα, ωστόσο, το Υπουργείο Οικονομικών συσσωρεύει πλεονάσματα, με αιχμή του δόρατος τα έσοδα που ξεπερνούν τους στόχους του προϋπολογισμού. Σημειώνεται ότι η πλειονότητα των εσόδων προέρχονται από την αφαίμαξη των πολιτών από τους φόρους, κυρίως μέσω της έμμεσης φορολογίας και των υψηλών συντελεστών ΦΠΑ.

 

Στη συνέχεια, βεβαίως, η κυβέρνηση Μητσοτάκη ασκεί μικροπολιτική με ένα μικρό μέρος των υπερ-εσόδων, καθώς επιδίδεται στη στρατηγική των επιδομάτων για τους πιο «ευάλωτους» και για όσους επιλέγει η ίδια να «βοηθήσει». Την ίδια στιγμή, κάποιες μεγάλες επιχειρήσεις φροντίζουν να κρύβουν τον πληθωρισμό απληστίας πίσω από τον ΦΠΑ.

 

Τώρα, λοιπόν, η Κομισιόν εγκαλεί την ελληνική κυβέρνηση για μη συμμόρφωση, υπογραμμίζοντας μάλιστα ότι η προθεσμία για την πλήρη ενσωμάτωση της οδηγίας έχει λήξει εδώ και 1,5 χρόνο (από τις 31 Δεκεμβρίου του 2024): γεγονός που αποκαλύπτει την ηθελημένη αναβλητική πολιτική της κυβέρνησης στο συγκεκριμένο θέμα. Ωστόσο, η Επιτροπή δίνει τώρα διορία στην Αθήνα να συμμορφωθεί εντός των επόμενων δύο μηνών. 

 

⇒ Παράλληλα, η Επιτροπή εγκάλεσε την Ελλάδα (όπως και την Ισπανία και τη Ρουμανία) για τη μη συμμόρφωση με οδηγία που αφορά τον ΦΠΑ για τις μικρές επιχειρήσεις. Η εν λόγω οδηγία προβλέπει τη δυνατότητα απαλλαγής των μικρών επιχειρήσεων από την υποχρέωση επιβολής ΦΠΑ, καθώς και την απλοποίηση των διοικητικών υποχρεώσεών τους. Επιπλέον, επεκτείνει τα οφέλη του ειδικού καθεστώτος και στις μικρές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται διασυνοριακά εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και σε αυτή την περίπτωση, η ελληνική κυβέρνηση έχει προθεσμία δύο μηνών για να συμμορφωθεί.

 

«Η μείωση του ΦΠΑ δεν επαρκεί...»

 

Την ίδια μέρα που γίνεται γνωστή η παραπάνω ανακοίνωση της Κομισιόν, κυκλοφόρησε το 61ο τεύχος (Ιούλιος 2025) του Οικονομικού Δελτίου της Τράπεζας της Ελλάδος, στο οποίο φιλοξενείται μελέτη των οικονομολόγων Γεώργιου Παλαιοδήμου και Δημήτρη Παπαγεωργίου, που έχει τίτλο «Μεταβολές του ΦΠΑ και πληθωρισμός: μια εμπειρική και θεωρητική ανάλυση για την ελληνική οικονομία».

 

Όλως τυχαίως, λοιπόν, το γενικό συμπέρασμα της μελέτης είναι ότι «η μείωση του ΦΠΑ, από μόνη της, δεν επαρκεί ως εργαλείο για την αποκλιμάκωση των πληθωριστικών πιέσεων στην ελληνική οικονομία, καθώς η αποτελεσματικότητά της εξαρτάται από το ευρύτερο θεσμικό και διαρθρωτικό περιβάλλον».

 

Συγκεκριμένα αναφέρονται τα παρακάτω:

 

«Η μελέτη εξετάζει τις επιδράσεις μιας προσωρινής μείωσης του συντελεστή Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ) ως μέτρου για την αποκλιμάκωση των πληθωριστικών πιέσεων στην Ελλάδα, ακολουθώντας μια συνδυαστική μεθοδολογική προσέγγιση. Αρχικά, εφαρμόζεται ένα διαρθρωτικό αυτοπαλίνδρομο διανυσματικό υπόδειγμα (SVAR) με σκοπό τη διερεύνηση των επιδράσεων μιας μείωσης του ΦΠΑ στον πληθωρισμό. Στη συνέχεια, χρησιμοποιείται ένα δυναμικό στοχαστικό υπόδειγμα γενικής ισορροπίας (DSGE model), το οποίο διαμετρείται για την ελληνική οικονομία. Η ανάλυση εστιάζει στο ρόλο των διαρθρωτικών και θεσμικών χαρακτηριστικών – όπως ο βαθμός ανταγωνισμού στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών και οι δυσκαμψίες τιμών και μισθών – στη μετακύλιση της μείωσης του ΦΠΑ στις τιμές καταναλωτή.

 

»Τα αποτελέσματα της μελέτης δείχνουν ότι η αποτελεσματικότητα μιας μεμονωμένης, προσωρινής μείωσης του ΦΠΑ ως μέτρου περιορισμού του πληθωρισμού στην ελληνική οικονομία είναι σημαντικά περιορισμένη. Αντιθέτως, παρατηρείται σημαντική και διατηρήσιμη αποκλιμάκωση του πληθωρισμού όταν η μείωση του ΦΠΑ συνοδεύεται από διαρθρωτικά μέτρα που ενισχύουν τον ανταγωνισμό στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών και περιορίζουν τις στρεβλώσεις στην οικονομία. Επιπλέον, οι μόνιμες μειώσεις του ΦΠΑ αποδεικνύονται πιο αποτελεσματικές από τις προσωρινές, καθώς ενισχύουν την αξιοπιστία της οικονομικής πολιτικής και επηρεάζουν θετικά τις προσδοκίες νοικοκυριών και επιχειρήσεων.

»Το γενικό συμπέρασμα της μελέτης είναι ότι η μείωση του ΦΠΑ, από μόνη της, δεν επαρκεί ως εργαλείο για την αποκλιμάκωση των πληθωριστ

ικών πιέσεων στην ελληνική οικονομία, καθώς η αποτελεσματικότητά της εξαρτάται από το ευρύτερο θεσμικό και διαρθρωτικό περιβάλλον. Συνεπώς, η αξιοποίηση του ΦΠΑ ως αποτελεσματικού μέτρου αποπληθωριστικής παρέμβασης προϋποθέτει την ένταξή του σε ένα ευρύτερο πλαίσιο οικονομικής πολιτικής, το οποίο περιλαμβάνει συμπληρωματικές διαρθρωτικές παρεμβάσεις που στοχεύουν στην ενίσχυση του ανταγωνισμού στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών και στη μείωση των στρεβλώσεων στην οικονομία.»

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΝΕΑ